Emeviler Dönemi Özellikleri Nelerdir? Emeviler Hakkında Bilgi

Emeviler Dönemi (661-750), İslam tarihinde nasıl bir yere sahiptir? Emeviler döneminin özellikleri ve bu dönemde meydana gelen önemli gelişmelere bir bakalım;

Emeviler Dönemi Özellikleri

Hz. Ali’nin öldürülmesi ve bunun sonucunda Dört Halife Devrinin sona ermesinden sonra Hz. Ali’nin oğlu Hz. Hasan, dönemin ileri gelen Müslümanları tarafından halife seçilmişti. Ancak ne var ki diğer yandan Emeviler’in lideri Muaviye de Şam’da halifeliğini ilan etmişti. Hz. Hasan’ın halifeliğini tanımayan Muaviye ordu toplamış, bunu duyan Hz. Hasan da Müslümanlar arasında daha fazla kan dökülmesini istemediği için Muaviye ile anlaşarak halifelikten çekilmişti.

Muaviye Dönemi

Emevi soyundan olan Muaviye’nin halife olmasıyla İslam tarihinde Emeviler dönemi başlar. Muaviye’nin ilk işi İslam Devleti’nin başkentini Şam’a taşımak oldu.

Hz. Hasan’ın Muaviye ile yaptığı anlaşmaya göre Muaviye’den sonra Hz. Ali’nin küçük oğlu Hz. Hüseyin halife olacaktı. Ancak ne var ki Muaviye sözünde durmayacak, ölmeden önce kendi oğlu Yezid’i veliahtı ilan edecekti. Böylece halifelik, Emeviler döneminde babadan oğula geçmeye başlamış yani saltanata dönüşmüş olacaktı.

Kerbela Olayı

Babasının kendisini veliaht ilan etmesi nedeniyle Muaviye’nin ölümünden sonra oğlu Yezid halifeliğe getirildi. Ancak Hz. Hüseyin’in halife olması gerektiğini düşünen Kufeliler Yezid’in halifeliğini tanımadılar ve Hz. Hüseyin’i halife ilan etmek için Kufe’ye çağırdılar. Hz. Hüseyin ailesinin de içinde bulunduğu yetmiş kişilik bir grupla Mekke’den Kufe’ye doğru yola çıktı.

Hz. Hüseyin’in Kufe şehrine doğru yola çıktığını duyan Yezid, Hz. Hüseyin’in üzerine kuuvetlerini gönderdi ve Kerbela denilen yerde yollarını kestiler. Hz. Hüseyin ve beraberindekiler burada günlerce çeşitli eziyetlerle esir tutulduktan sonra Yezid ve kuvvetleri tarafından acımasızca katledildiler.

İslam tarihinin en korkunç olaylarından biri olan Kerbela Olayından sonra Müslümanlar arasındaki ayrılıklar kesinleşti.

Harre Savaşı ve Mekke Kuşatması

Bu olaydan sonra Yezid Medine’deki karşıtları kontrol etmek için harekete geçti. Bunun için öncelikle Medine İslam ileri gelenlerini Şam’a davet ederek güvenlerini kazanmak istedi. Ancak işler Yezid’in planladığı gibi gitmedi. Çünkü Medine ileri gelenleri Yezid’e karşı isyan etmenin farz olduğunu ileri sürerek isyan etti. Yezid’in Medine’ye gönderdiği kuvvetler bu isyanı şiddetli bir şekilde bastırdı. Medine İsyanının bastırılmasının ardından Mekke’deki muhaliflere karşı da kuvvetler gönderildi ve Mekke yakılıp yıkılarak Kabe tahrip edildi.

Mevali Politikası Nedir?

Tüm Müslümanların eşit olduğu anlayışından uzaklaşan Emeviler, Arap ırkının üstünlüğüne inanarak bu yönde bir politika uygulamış ve Müslümanları “Arap olan” ve “Arap olmayan” şeklinde ayrıma tabi tutmuş; Emeviler döneminde Arap olmayan Müslümanlara mevali denilmiştir. Bu politikaya göre Türkler, İranlılar, Mısırlılar birer mevali idi.

Mevali politikasına göre Arap olmayan Müslümanlar Emeviler tarafından köle olarak görülürdü. Mevali toplulukların yaşadıkları yerlerin yağmalanmasında, kadınların ve çocukların köle olarak satılmasında herhangi bir sakınca görmemişlerdir.

Mevali politikası ile uygulanan ayrımcılık nedeniyle Emeviler döneminde özellikle Türkler İslamiyete karşı mesafeli davranmıştır.

İstanbul Kuşatması

Tarihte İstanbul’u kuşatan topluluklardan biri de Emeviler’dir. Emeviler, İstanbul’u iki kez kuşatmıştır. 668 yılındaki ilk İstanbul kuşatmasında Hz. Muhammed’in sancaktarı Eyyub El Ensari şehit olmuştur. 664 yılındaki ikinci kuşatma toplamda yedi yıl sürdü ve başarıya ulaşamadı.

İspanya’nın Fethi

İspanya halkının Vizigotların baskısına karşı İslam Devleti’nden yardım istemesi üzerine Tarık Bin Ziyad komutasındaki İslam ordusu İspanya’ya girerek Vizigotları yenilgiye uğrattı ve İspanya’nın büyük bir bölümünü ele geçirdi. Müslümanlar bu ülkeye artık “Endülüs” diyeceklerdi. İslam ordusu Fransa’ya kadar ilerlemiş olsa da 732 yılındaki Puvatya savaşını kaybetmeleri ile geri çekilmeye başladılar.

Son olarak; Emeviler en güçlü dönemini Abdülmelik ve Velid dönemlerinde yaşamıştır. Nitekim Velid döneminde Kuzey Afrika büyük oranda fethedilmiştir.

Abdülmelik döneminde resmi yazışmalarda Arap alfabesinin zorunlu kılınması ile Arap alfabesi Arabistan dışında da yayılmaya başladı. Abdülmelik döneminde ayrıca ilk İslam parası da basıldı.