Fatih Sultan Mehmet Dönemi; Fatih Sultan Mehmet’in Fetihleri

Fatih Sultan Mehmet dönemi gelişmeleri nelerdir? Fatih Sultan Mehmet’in fethettiği yerler ve bu dönemdeki önemli gelişmelere geçmeden önce Osmanlı Devleti’nin tartışmasız en önemli hükümdarlarından biri olarak görülen bu padişahın kısaca tanıyalım;

II.Mehmed olarak da bilinen Fatih Sultan Mehmet 1432 yılında Edirne’de doğdu. II. Murat’ın Hüma Hatun’dan olan oğludur. Ayrıca bilinen 9 erkek kardeşi, 4 kız kardeşi vardı. Çocukluğunda dönemin en ünlü alimlerinden eğitim aldı ve son derece iyi yetiştirildi. 11 yaşında Manisa’ya sancakbeyi olarak gönderildi. Babası II. Murat, 1444 yılında yapılan Edirne-Segedin Antlaşmasından sonra tahtı o dönemde 12 yaşında olan oğlu II. Mehmet’e bıraktı. Ancak Osmanlı tahtında küçük yaşta bir çocuğun bulunmasını fırsat olarak gören Avrupalıların tekrar saldırıya geçmesi üzerine II. Murat tekrar Osmanlı Devleti’nin başına geçti. II. Murat’ın 1451’de ölmesiyle II. Mehmet 7. Padişah olarak ikinci kez Osmanlı tahtına çıktı ve 30 yıl boyunca hüküm sürdü.

Fatih Sultan Mehmet Dönemi Gelişmeleri

1.Mehmet’in en büyük hayali öncelikle İstanbul’u fethetmek ve böylece Avrupa’da daha hızlı ilerlemekti. Bu nedenle Osmanlı tahtına çıktığında ilk olarak İstanbul’a yöneldi ve henüz 19 yaşındayken İstanbul’u fethetti. İstanbul’un Fethi ile Osmanlı Devleti bir imparatorluk oldu, Orta Çağ kapandı -Yeni Çağ başladı ve bin yıllık Bizans İmparatorluğu tarihe karıştı.

İstanbul’un Fethinden sonra II. Mehmet “Fatih” unvanı ile anılmaya başladı. Batı’da ise “Grand Turco” (Büyük Türk) lakabıyla anılacaktı. Fetihlerini hızlandırarak Osmanlı İmparatorluğu’nun sınırlarını daha da genişletti.

Fatih Sultan Mehmet’in Fethettiği Yerler

Fatih Sultan Mehmet döneminde yaşanan gelişmeler ve yapılan fetihler şöyledir;

• Belgrad dışındaki tüm Sırbistan fethedildi (1454)
• Cenevizlilerden Amasra alınarak Karadeniz hakimiyeti için önemli bir adım atıldı. (1460)
• Mora fethedilerek Akdeniz hakimiyeti için önemli bir adım atıldı (1460)
• Sinop fethedilerek İsfendiyaroğullarının varlığına son verildi ve böylece Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanmasında önemli bir adım atıldı. (1461)
• Trabzon fethedilerek Trabzon Rum İmparatorluğu’nun varlığına son verildi. (1461) Böylece Karadeniz’in Anadolu sahillerindeki güvenliği sağlandı.
• Eflak beyi Vlad’a (Kazıklı Boyvoda) karşı sefer düzenlenerek Eflak Osmanlı Devleti’ne bağlı bir eyalet haline getirildi. (1462)
• Bosna ve Hersek fethedildi. (1463)
• Karamanoğullarına karşı sefer düzenlenerek Konya ve Karaman fethedildi. (1466)
• Gedik Ahmet Paşa komutasında, Cenevizlilerin elinden bulunan Kırım fethedildi. (1475). Böylece; Kırım Hanlığı Osmanlı Devleti’ne bağlandı, İpek yolunun Karadeniz kolu Osmanlı kontrolüne girdi, Karadeniz bir Türk gölü oldu.
• Gedik Ahmet Paşa komutasında Zanta, Kefalonya, Ayamavra gibi Yunan Adaları fethedildi. (1479)
• Gedik Ahmet Paşa komutasında İtalya’ya sefer düzenlenerek Napoli Krallığı’nın elinde bulunan Otranto fethedildi. (1480). Ancak Fatih Sultan Mehmet’in ölümünden sonra Napoli Krallığı Otranto’yu geri aldı.

Osmanlı-Venedik Savaşı (1463-1479)

Osmanlı Devleti’nin Mora ve Sırbistan’ı fethetmesi, Ege Denizi’ndeki faaliyetlerinin, Venediklilerin ekonomik çıkarlarına ters düşmesi iki taraf arasında 16 yıl süren savaşlara neden oldu. Venedik ile yapılan savaşlarda;

• İmroz, Bozcaada, Taşoz, Semadirek, Limni (1456)
•  Midilli (1462)
• Eğriboz (1470)
•  Arnavutluk ve İşkodra  (1479) fethedildi. Bu fetihler sonrası Venedik barış istemek zorunda kaldı.

(1480 yılında Rodos kuşatılsa da alınamadı)

Osmanlı ve Venedik arasında yapılan antlaşmaya göre; Venedikliler, Osmanlı Devleti’ne savaş tazminatı ödeyecek, yıllık vergi ödeyecek ve İstanbul’da sürekli elçi (balyos) bulundurabilecekti.

Bu antlaşma ile Venediklilere, Osmanlı topraklarında ticaret yapma hakkı tanındı. Böylece Osmanlı tarihinin ilk kapitülasyonları Venediklilere verilmiş oldu. Fatih Sultan Mehmet’in Venediklilere kapitülasyon vermesinin iki önemli nedeni vardır. Birincisi Hristiyanlar’ın Osmanlı Devleti’ne karşı birlik olmasını engellemek, ikincisi ise Akdeniz ticaretinin canlanmasını sağlamaktır.

Otlukbeli Savaşı

Osmanlı Devleti’nin doğusunda bulunan Akkoyunlu Devleti’nin;

Anadolu Türk birliğini tehdit etmesi,  Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın Karamanoğullarını desteklemesi ve Osmanlı Devleti’ne karşı Venediklilerle anlaşma yapması gibi nedenler iki taraf arasında savaşa neden oldu.

Erzincan yakınlarındaki Otlukbeli denilen yerde yapılan savaş, Osmanlı Devleti’nin zaferiyle sonuçlandı. Böylece;

Akkoyunlu Devleti yıkılış sürecine girdi.

Osmanlı Devleti’nin sınırları Doğu Anadolu’ya kadar genişledi ve Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanmasında önemli bir adım atılmış oldu.

Fatih Sultan Mehmet Döneminin Diğer Gelişmeleri

Fatih Sultan Mehmet döneminin önemli gelişmelerinden biri de Kanunname-i Ali Osman adındaki yasanın çıkarılmasıdır. Fatih Kanunnamesi olarak da bilinen bu yasa ile şehzadelerin sancaklarda görev yapması zorunlu hale getirildi. Böylece geleceğin padişahları devlet yönetimi konusunda tecrübe sahibi olacaklardı. Ayrıca taht kavgalarının devletin merkezi otoritesini zayıflatmasının önüne geçmek için kardeş katli yasal hale getirildi.

Fatih Sultan Mehmet Döneminin diğer özellikleri şöyledir;

Osmanlı Devleti, İstanbul’un fethedilmesiyle imparatorluk haline geldi. Topkapı Sarayı inşa edildi ve burası artık devletin merkezi oldu.

Kuruluş döneminden yükselme dönemine geçildi.

Fatih Sultan Mehmet, ünlü İtalyan ressam Bellini’yi ülkeye davet ederek kendi portresini çizdirdi. Böylece kendi portresini çizdiren ilk Osmanlı padişahı olarak da tarihe geçti.

1481 yılında Anadolu’ya doğru yeni bir sefere çıktığı sırada rahatsızlanarak henüz 49 yaşındayken öldü. Ölüm nedeni kimi kaynaklarda gut hastalığı şeklinde geçer. Ancak bazı kaynaklar Fatih Sultan Mehmet’in zehirlenerek öldürüldüğünü belirtir. Yerine oğlu II. Bayezid geçmiştir.