İslam Tarihinde İlkler; İslam Tarihi ve Türk-İslam Tarihinde İlkler
Gerek sınavlara hazırlanan öğrenciler gerekse meraklıları için bu içeriğimizde İslam tarihinde ilkler konusunu ele aldık. Hz. Muhammed döneminden başlayarak Dört Halife Devri, Emeviler ve Abbasiler dönemini kapsayan ve Talas Savaşıyla başlayan Türk-İslam tarihinde ilkler şöyledir;
İslam Tarihinde İlkler
- Müslümanların ilk askeri başarısı Bedir Savaşı
- İlk hicret Habeşistan’a yapıldı
- İlk mescid Mescid-i Kuba
- İlk eğitim kurumu Ashab-ı Suffe
- İlk düzenli ordu Hz. Ömer döneminde oluşturuldu
- İlk Müslüman-Bizans savaşı Mute Savaşı (Müslümanların zaferi)
- Müslümanların Arabistan dışındaki ilk zaferi Yermük Savaşı
- Müslümanların Arabistan dışına yaptığı ilk sefer Tebük Seferi
- İlk İslam donanması Hz. Osman döneminde yapıldı
- Müslümanların ilk deniz zaferi Zatü’s Savari
- Müslümanlar ile Türkler (Hazarlar) arasındaki ilk savaş Hz. Osman döneminde oldu
- İlk Arap parasını bastıran Abdülmelik (Emevi hükümdarı)
- Camilerde mihrap, minare ve şadırvan ilk kez Emeviler döneminde kullanıldı
- İslam dünyasında ilk karışıklıklar Hz. Osman döneminde ortaya çıktı
- İslam dünyasında ilk ayrılıklar Hz. Ali döneminde başladı
- İslam dünyasında kesin ayrılık Kerbela olayı ile gerçekleşti
- İslam tarihinin ilk posta teşkilatını kuran Emeviler
Türk İslam Tarihinde İlkler
Türk-İslam tarihinin başlangıcı, 751 yılında Çin ile Abbasiler arasında yapılan Talas Savaşı olarak kabul edilir. Bunun sebebi, bu savaşta Türklerin Çinlilere karşı Abbasilere yardım etmesi sonucu Abbasilerin zafer kazanması ve ardından Abbasiler ile Türkler arasında yakın ilişkilerin kurulmasıdır. Bu yakın ilişkiler sonucu Türkler kitleler halinde İslamiyete girmeye başlamıştır.
- Türkçe’yi resmi dil ilan eden ilk Türk devleti Karahanlılar
- İlk Müslüman-Türk devleti Karahanlılar
- İlk Müslüman Türk topluluğu Karluklar
- Burslu öğrenci uygulamasını gerçekleştiren ilk devlet Karahanlılar
- Büyük Selçuklu Devleti’nde ilk medreseyi yaptıran Tuğrul Bey (Nişabur’da)
- Türk-İslam tarihinde ilk posta teşkilatını kuran Karahanlılar
- İlk Türk hastanesini kuran Karahanlılar (Bimarhane)
- Türk-İslam tarihinde ilk kervansarayları (ribat) yapan Karahanlılar
- Türk-İslam tarihinde ilk vakıf örgütünü kuranlar Karahanlılar
- Türk-İslam tarihinde ilk medreseyi yapan Karahanlılar (Tamgaç Buğra Han tarafından Semerkant’ta kuruldu)
- Sultan unvanını kullanan ilk Türk hükümdarı Gazneli Mahmut
- Mısır’da kurulan ilk Türk-İslam devleti Tolunoğulları
- Hicaz bölgesine egemen olan ilk Türk devleti İhşidler
- Kuran-ı Kerim ilk kez Akkoyunlular döneminde Türkçe’ye çevrildi
- İlk Müslüman Moğol devleti Altın Orda Devleti
- İlk Türk mutasavvıf Ahmet Yesevi
- İlk İslami Türkçe eser Kutadgu Bilig
- İlk Türkçe ansiklopedik sözlük Divan-ı Lugati’t Türk (Karahanlılar)
Ayrıca bknz;
- İlk Çağ Tarihinde İlkler
- İslamiyet Öncesi Türklerde İlkler
- Osmanlı Tarihinde İlkler
- İnkılap Tarihinde İlkler