Kasırgaların İsmi Nereden Gelir?
Kasırgaların ismi nereden gelir? Ülkemizde -neyse ki- yaşadığımız bir felaket olmasa da dünya basınında sık sık duyduğumuz kasırgalar, yol açtıkları zararlarla birlikte isimleri açısından da dikkat çekmektedir. Dolayısıyla kasırgalara verilen isimlerin nereden geldiği, neye göre isim konulduğu da merak edilmektedir. En çok aşina olduğumuz husus ise kasırgaların kadın isimleriyle anılmasıdır. Peki tüm fırtına ya da kasırgalara kadın ismi mi veriliyor?
Kasırgalara Neden Kadın İsimleri Verilir?
Kasırgalar, tayfunlar ve tropikal siklonlar birbirleriyle ilişkilidir ve rüzgarların oluştuğu bölgeye göre isimler değişir. Farklı isimlerle ifade edilmelerinin sebebi ortaya çıktıkları bölgelerin farklı olmasıdır.
En merak edilen konulardan bir tanesi de kasırgalara genellikle neden kadın isimleri veriliyor olduğudur. Uzmanlar bunun sebebini kasırgalar ile kadın doğası arasındaki benzerliklere bağlamaktadır. Çünkü kasırgalar şiddetli bir öfkeye sahiptir; ne zaman nerede ortaya çıkacağını kestirmek zordur ve vereceği zararı da kestirmek güçtür!
Ancak işin aslı günümüzde pek de öyle değildir. İlk olarak 1900’lerin başında fırtınalara kadın isimleri verilmiştir. Kadın ismi verilen bazı kasırga isimleri şöyledir;
Carel, Janet, Carla, Hilda, Elena, İsabel, Maria vs.
Ancak daha sonra meteorologlar alfabetik olarak düzenlenmiş bir listeden fırtınaları sırayla isimlendirmeye başlamış ve Güney Yarımküre’de oluşan tropikal fırtınalar için erkek isimleri kullanmıştır.
Kasırgalar Nasıl İsimlendirilir?
Kasırgaların ismi nereden gelir ve neye göre isim verilir? Tayfun ve kasırga gibi tüm tropikal fırtınalar belli bir plana ve çalışmaya göre isimlendirilir. Tropikal fırtınalara isim verilmesinin sebebi ise olası bir karışıklığa yer vermemektir. Örneğin bazı kasırgalar günlerce sürebilir ve bu esnada farklı bir fırtına meydana çıkabilir. Kasırgalara isim verilmesinin en önemli nedeni rakam ya da teknik terimlere göre daha akılda kalıcı olması ve tanımlanmasının kolay olmasıdır. Bu da fırtınayla ilgili tehlike ve uyarıların halka daha etkili bir şekilde aktarılabilmesinde kolaylaştırıcı bir etken oluyor.
Kasırgalar dahil tayfun ve siklon gibi tüm tropikal fırtınalar bölgelere göre belli kurallar dahilinde isim alır. Bunu şöyle örneklendirebiliriz; Atlantik’te kasırga isimleri alfabetik sıraya göre verilir ve kadın ile erkek isimleri dönüşümlü olarak kullanılır. Bölge fark etmeksizin her yerde bu isimler Ulusal Meteoroloji ve Hidroloji Servisleri tarafından önerilir ve yapılan toplantılarda onaylanır. İsimlendirme aşaması sanıldığından çok daha ciddi bir disiplin altında yapılır.
Eğer bir fırtına çok fazla sayıda ölüme sebep olduysa ya da yüksek bir maliyete yol açtıysa; bu fırtınanın adını listeden kaldırırlar ve bir daha kullanmazlar. Yol açtığı zararlar nedeniyle hassasiyet yaratacağından gelecekte başka bir fırtına için aynı ismin kullanılması uygun görülmez. Buna örnek olarak olarak verilebilecek tropikal fırtınalar;
- Mangkhut (Filipinler 2018)
- Maria (Karayipler 2017)
- Sandy (ABD 2012)
- Katrina (ABD 2005)
Bu fırtınalar büyük zararlara yol açtığı için isimleri gelecekte başka bir fırtınaya verilmesin diye listeden çıkarılmış; yerlerine başka isimler koyulmuştur.
ABD Ulusal Kasırga Merkezi ve Kasırga İsimleri
Kasırgaların en çok görüldüğü havzalardan biri olan Kuzey Atlantik Okyanusu’nda; kasırgaları ABD Ulusal Kasırga Merkezi isimlendirmektedir. İsim listesi 6 yıl için hazırlanır ve her yıl için 21 isim listede yer alır. Bu liste alfabetik olarak hazırlanır. Ancak Q, U, X, Y ve Z harfi ile başlayan isimler yer almaz. Listede yer alan ve kasırgaların taşıyacağı isimler kadın ve erkek isimlerinden oluşur. Fırtınalar dönüşümlü olarak buna göre isim alır. Atlantik bölge için hazırlanan isim listesi şu anda 2021-2026 yıllarını kapsar ve her yıl için 21 isim yer almaktadır. Bu listede yer alan ve olası bir kasırgaya konulacak isimlere örnek vermek gerekirse;
Elsa, Peter, Fred, Rose, Sam, Henri, Teresa, Victor, Alex, Fiona, Julia, Nicole, Cindy, Alberto vs.
Görüldüğü gibi kasırgalara sadece kadın ismi değil, aynı zamanda erkek isimleri de verilmektedir.
Kasırgalar hakkında daha fazla bilgi için;
başlıklı içeriklerimizi de inceleyebilirsiniz.