Mars Gezegeninin Özellikleri Nelerdir? Kızıl Gezegen Mars

Güneş Sisteminin dördüncü gezegeni olan Mars gezegeninin özellikleri nelerdir? Güneş Sistemindeki 8 gezegen arasında adını en çok işittiğimiz gezegenlerin başında Mars gelir. Çünkü Mars, en çok araştırılan, araştırma için en çok uzay aracı gönderilen gezegenlerden biridir.

Mars Gezegeninin Özellikleri Nelerdir?

Mars, Güneş’e en yakın dördüncü gezegendir. Güneş Sistemi içinde Merkür, Venüs ve Dünya’dan sonra gelir. Karbondioksit, azot ve argondan oluşan oldukça ince bir atmosferi vardır. Tozlu, soğuk bir çöldür. Tıpkı Dünya gibi mevsimleri, kutup buzulları, kanyonları ve yanardağları ile dinamik bir gezegendir. Venüs ile birlikte Dünya’nın komşusudur. Tıpkı Venüs gibi Mars da Dünya’dan en kolay görülebilen gezegendir.

Mars’ın tıpkı Dünya gibi kanyon ve yanardağlara ev sahipliği yaptığını söylemiştik. Mars’ta Valles Marineris adındaki büyük kanyon sistemi Dünya’daki Büyük Kanyon’dan 10 kat daha büyüktür. (Uzunluğu 4800 km.den fazla, en derin yeri 7 km). Güneş Sistemindeki en büyük yanardağ da Mars’tadır. Olympus Mons adı verilen bu yanardağ Everest Dağı’ndan üç kat daha uzundur. Yani Mars, Güneş Sistemi’ndeki bilinen en yüksek dağa ve en büyük kanyona ev sahipliği yapmaktadır.

Mars da Dünya gibi kayalık bir gezegendir. Bu nedenle onun da merkezi bir çekirdeği, kayalık bir mantosu ve katı bir kabuğu vardır. Çekirdeği ortalama 2000 km.lik bir yarıçapa sahiptir ve demir, nikel ve kükürtten oluşur. Kayalık manto çekirdeği çevreler ve 1300-1800 km.lik kalınlığa sahiptir. 10-50 km. derinlikteki kabuk ise potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir ve alüminyumdan oluşur.

Mars’ta en yüksek sıcaklık 20-25 °C, en düşük sıcaklık -153 °C’dir. Genel ortalama sıcaklığı ise -80 °C’dir. Burada tüm gezegeni kaplayan toz fırtınaları olur ve bu tozun tamamen çökmesi aylarca sürebilir.

Mars’ta da yerçekimi vardır ve bu yerçekimi kuvveti Dünya’dakinin üçte biri kadardır. Nefes almak için ihtiyacımız olan oksijen de yeterli değildir. Bunun yerine Mars’ta bol miktarda karbondioksit vardır.

Mars’ta 1 gün 24,6 saattir. 1 yıl ise 687 gündür.

Mars’ın yarıçapı 3390 km.dir. Başka bir deyişle Dünya’nın yarısı kadardır. Güneş’e olan uzaklığı ise 1,5 astronomik birim (AU) kadardır. Bu mesafe Güneş’ten Mars’a yapılacak bir yolculuğun 13 dakika süreceği anlamına gelir.

Mars, eğim açısından da Dünya ile benzerlik gösterir. Çünkü Dünya’nın 23,4 derecelik eksenel eğimine karşılık Mars’ın eğimi 25 derecedir. Bu nedenle diğer bir benzerlik ise mevsimlerdir. Dünya’da olduğu gibi Mars’ta da mevsimler vardır. Ancak bu anlamda bazı farklılıklar vardır. Örneğin Mars’ta mevsimler Dünya’dakinden iki kat daha uzun sürer. Çünkü Mars, Dünya’ya göre Güneş’ten daha uzaktadır ve bu yüzden Güneş’in yörüngesinde dönmesi daha uzun sürer. Kuzey yarımkürede ilkbahar 194 gün, sonbahar ise 142 gün sürer. Yaz mevsimi 154 gün, kış mevsimi ise 178 gündür.

Mars’ın Adı Nereden Gelir?

Dünya dışındaki diğer tüm gezegenler gibi Mars da adını Antik Roma tanrılarından almıştır. Mars, Antik Roma mitolojisinde savaş tanrısının adıdır.

Mars, Kızıl Gezegen olarak da bilinir. Bu şekilde adlandırılmasının nedeni Mars yüzeyindeki demir minerallerinin oksitlenmesidir. Bu oksitlenme toprağın ve atmosferin kırmızı görünmesine neden olur.

Venüs’ün sembolünün kadınlık sembolü ile aynı olması gibi Mars’ın sembolü de erkeklik sembolü ile aynıdır: Bir daire ve küçük bir ok. Bu sembol savaş tanrısı Mars’ın kalkan ve mızrağını temsil eder. Ayrıca bu sembol demir elementini de simgeler ki simyada karakteristik rengi kırmızıdır.

Mars’ın bir diğer yaygın adı da “Merih”tir. Arapça bir kelimedir ve ateş ile ilişkilidir. Ayrıca Farsça ve Urduca’da da bu isim kullanılır.

Mars’ta Su Var mı? Mars’ta Yaşanılabilir mi?

Şu anda yapılan araştırmalar çerçevesinde Mars’ın şimdikinden daha sıcak ve su ile kaplı olduğu eski dönemlere ait var olan yaşam belirtileri aranıyor. Nitekim Mars’ta yapılan incelemelerde eski sel belirtileri tespit edilmiştir. Ancak şu anda su daha çok buzul topraklarda ve ince bulutlarda hapsedilmiş durumda. Bazı yamaçlarda ise tuzlu su kanıtları tespit edilmiştir.

Yapılan araştırmalarda görülen eski nehir vadisi ağları, delta ve göl yatakları uzun zaman önce burada su kaynaklarının olduğunun kanıtı niteliğinde. Nitekim 3,5 milyar yıl önce Mars’ta büyük çaplı seller yaşandığı biliniyor.

En büyük dezavantajlardan biri gezegenin manyetik alanının olmaması ve çok ince bir atmosfere sahip olmasıdır. Çünkü bu, ısı transferinin yetersiz kalmasına, meteorlara ve güneş rüzgarlarına karşı savunmasız olmasına neden olmaktadır. Ayrıca atmosfer basıncı suyu sıvı halde tutacak yeterlilikte değildir. Yani su gaz haline gelir.

2008 yılının Haziran ayında Phoenix isimli uzay aracının elde ettiği veriler Mars toprağının magnezyum, sodyum, klorür ve potasyum içerdiğini ortaya koydu. Bunlar organik maddenin gelişmesi için zorunludur. Ayrıca kuzey kutbunun bazı bitkilerin yetişmesi için elverişli olduğu da tespit edildi.

Bugün de Mars’ta su var fakat atmosfer çok ince olduğu için suyun uzun süre yüzeyde kalması imkansız hale geliyor. Ayrıca Mars’ın yüzeyindeki sular aşırı tuzlu ve asitli.

Sonuç olarak Mars’ta su var ancak şu anda yaşama elverişli bir gezegen değildir. Ancak Mars’ın geçmişi ve gelecekteki yaşam potansiyeli araştırılmaya devam ediyor.

Mars’ın Uyduları

Dünya’nın tek uydusu Ay’dır. Mars’ın ise Phobos ve Deimos adında iki uydusu vardır.  Bu uydular 1877 yılında ABD’li astronom Asaph Hall tarafından keşfedilmiştir. İsimleri Yunan savaş tanrısı Ares’in iki çocuğundan gelir. Phobos “korku”, Deimos ise “dehşet” anlamına gelir. Bu uydular küre şeklinde değil, tıpkı bir patates şeklindedir. Bunun nedeni ise yerçekiminin onları küre yapmak için yeterli kütleye sahip olmamasıdır.

Phobos, Deimos’tan büyüktür ve yüzeyinde yoğun ve derin kraterler vardır. Mars’tan kaynaklanan gelgit etkileri nedeniyle Phobos’un yörüngesi gitgide küçülmektedir. Bu da Phobos’un 50 milyon yıl içinde Mars’a çarpıp parçalanacağı anlamına gelmektedir. Ayrıca bu çarpışma sonucunda Mars’ın çevresinde tozlu bir halka oluşturacağı ve böylece halkasız gezegen Mars’ın halkalı hale geleceği düşünülüyor.

NASA’nın Mars Araştırmaları

NASA, Mars ile ilgili araştırmalarını yörüngedeki uzay araçları ve yüzeydeki robotları aracılığı ile yapmaktadır. Gezegeni yakından gözlemleyen ilk uzay aracı Mariner 4’tü (1965). Mars’a inen ilk uzay aracı ise Viking 1 ve Viking 2 oldu (1976). Viking 1 6 yıl, Viking 2 ise 3 yıl boyunca gezegende kalmış; Mars’ın ilk renkli fotoğraflarını göndermişlerdir.

Günümüzde NASA’ya ait 3 uzay aracı Mars’ın yörüngesinde bulunuyor. Bu uzay araçları fotoğraflar çekiyor, volkanları, kanyonları, sıcaklığı ve mineral türlerini ölçüyor ve elbette su arıyor.

Mars, gezici gönderilen tek gezegendir. Geziciler, gezegenin yüzeyine inerek araştırmalar yapar.  Gezici robotlar, Mars yüzeyinde gezerek toprağı ve kayaları inceler. InSight aracı ise Mars’taki depremleri ölçmekle görevli.

NASA’nın gelecekteki planlarından biri Mars’tan alınan kaya ve toprakların Dünya’ya getirilmesi. Ayrıca NASA’nın çalışmaları arasında uzayda yaşanabilecek evler yapmak, yemek için uzayda bitki yetiştirmek ve uzayda yaşamanın insanlar üzerindeki etkileri… Tüm bu çalışmalar ile NASA, insanları Mars’a göndermeye hazırlanıyor.

Maddeler Halinde Mars Gezegeninin Özellikleri 

Mars’ın Özelliklerini özetleyecek olursak;

• Güneş’e en yakın 4. Gezegendir.
• Kızıl Gezegen ya da Merih ismiyle de bilinir
• Karbondioksit, azot ve argondan oluşan çok ince bir atmosferi vardır
• Manyetik alanı yoktur
• Mevsimleri vardır
• Soğuk bir çöldür (Ortalama sıcaklık -80 °C’dir)
• Büyük toz fırtınaları olur
• Dünya’dan görülebilen bir gezegendir
• Dünya’nın komşusudur
• Büyüklüğü Dünya’nın yarısı kadardır
• Güneş Sistemi’ndeki en yüksek dağ ve en büyük kanyona ev sahipliği yapar
• Kayalık bir gezegendir
• Yerçekimi vardır (Dünya’dakinin %35’i kadar)
• 1 gün 24,6 saattir.
• 1 yıl 687 gündür
• 2 uydusu vardır