NATO Hangi Ülkeye Karşı Kuruldu?
Askeri ve sivil bir ittifak olan NATO hangi ülkeye karşı kuruldu ve amaç neydi? NATO’nun tanımı ve Nato ile ilgili tüm detayları NATO Nedir? başlıklı içeriğimizde paylaşmıştık. Bu içeriğimizde NATO’nun hangi ülkeye karşı kurulduğundan bahsedeceğiz.
NATO Hangi Ülkeye Karşı Kuruldu?
NATO; Sovyetler Birliği’nin (S.S.C.B) 2. Dünya Savaşı’ndan sonraki süreçte yayılmacı tehdidine karşı kurulmuş bir örgüttür. Başka bir deyişle ilk olarak Sovyet Rusya’ya karşı kurulmuştur. Sovyetler Birliği’nin yayılmacı politikasına engel olmak dışında Avrupa’da siyasi birlik ve bütünlükle birlikte Avrupa’da barış ve güven ortamını sağlayabilmeyi hedefler.
2.Dünya Savaşı’nın hayal edilmesi güç yıkıcı etkilerinin ardından Sovyetler Birliği tarafından desteklenmekte olan komünist ideolojiye sahip olanlar Avrupa genelinde seçilmiş hükümetler için bir tehdit unsuruydu. Örneğin 1948 yılında Çekoslovakya’da Komünist Partisi, Sovyetler’in desteğiyle ülkedeki seçilmiş hükümeti devirmişti. Ardından Batı Almanya’nın demokratik tutumuna tepki olarak Sovyet Rusya Batı Berlin’i ablukaya aldı.
Bu gelişmelerin ardından Sovyet tehdidine karşı askeri işbirliği ve toplu savunma adına bir Batı Birliği’nin kurulması fikri ortaya çıktı. Böylece 1949’da Kuzey Atlantik Antlaşması’nın imzalanmasıyla NATO kurulmuş oldu.
Batı Almanya 1955 yılında NATO’ya üye olmuştu. Sovyetler Birliği Batı Almanya’nın NATO üyeliğine tepki olarak Doğu Avrupa’daki yandaş devletleriyle birlikte 1955 yılında Varşova Paktı’nı kurmuştur. NATO bu süreçte “Kitlesel Misilleme” ilkesini benimsedi. Kitlesel Misilleme; Sovyetler Birliği’nin olası bir saldırısına karşılık NATO’nun nükleer silahlarla karşılık vereceği anlamına geliyordu. Bu kararın amacı elbette caydırıcılıktı.
1956 yılında Sovyetler Birliği’nden bambaşka bir hamle geldi ve Sputnik uydusunu uzaya fırlattı. Bu durum NATO’nun, askeri ve siyasi faaliyetler dışında bilimsel alana da yönelmesine sebep oldu. Böylece NATO bünyesinde ayrıca bilim programı kuruldu.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra, Avrupa güvenliğini sağlama konusunda daha kapsayıcı olmayı hedefleyen NATO öncülüğüyle 1991’de Kuzey Atlantik İşbirliği Konseyi’ni kuruldu. Bu sayede üye ülkeler Orta ve Doğu Avrupa ile Orta Asya’daki komşularıyla iş birliği yapabilecekti.
NATO-Rusya İlişkileri Ne Zaman Başladı?
NATO-Rusya ilişkileri Soğuk Savaş döneminin sona ermesi ve Sovyetler Birliği’nin (S.S.C.B) dağılmasından sonra başladı. Rusya Kuzey Atlantik İşbirliği Konseyi’ne (1991) katıldı. Gerçek anlamda bir işbirliği ise 1990’ların sonunda başladı. Rusya Barış İçin Ortaklık Programına katılarak NATO liderliğindeki Batı Balkanlar’da barışı desteklemek adına barış gücü askerlerini gönderdi.
İki taraf arasındaki işbirliği ve iletişim 2002 yılında NATO-Rusya Konseyi’nin (NRC) kurulmasıyla güçlenmiş oldu. Böylece askeri ve siyasi iletişim kanalları güçlenmişti. Ancak çok geçmeden 2008 yılının Ağustos ayında Rusya’nın Gürcistan’da gerçekleştirdiği orantısız askeri harekat NATO-Rusya arasındaki işbirliğinin askıya alınmasına sebep oldu. İlişkilerin askıya alınması durumu Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi nedeniyle devam etmektedir. Ancak yine de siyasi ya da askeri iletişim kanalları açık bırakılmıştır.
NATO, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısını uluslar arası hukukun ciddi bir şekilde ihlal edilmesi ve Avrupa-Atlantik güvenliğine büyük bir tehdit olarak değerlendiriyor. Nitekim NATO müttefikleri Rusya’ya karşı ağır ekonomik yaptırımları da içeren kısıtlayıcı önlem paketini ve savunma planlarını etkinleştirmeyi kabul etti.
Bu bilgiler dışında;
başlıklı içeriklerimizi de inceleyebilirsiniz.