Yıldırım Bayezid Dönemi Gelişmeleri Nelerdir? 1. Bayezid Dönemi Olayları

Yıldırım Bayezid dönemi gelişmeleri nelerdir? Yıldırım Bayezid nasıl bir padişahtı? I. Murad I. Kosova Savaşı zaferi ardından savaş alanında şehit edilmesinin ardından Osmanlı tahtına I. Murat’ın oğlu Bayezid geçmiştir.

Yıldırım Bayezid dönemi gelişmelerine geçmeden önce Yıldırım Bayezid hakkında kısa bir bilgi verelim;

Yıldırım Bayezid’in babası I. Murat, annesi Gülçiçek Hatun’dur. 1360 yılında Edirne’de doğan Bayezid 1403 yılında henüz 43 yaşındayken ölmüştür. Ancak Yıldırım Bayezid’in ölüm nedeni kesin olarak bilinememektedir. Kimi kaynaklar bronşit hastalığından öldüğünü belirtirken kimi kaynaklarda ateşli bir hastalıktan öldüğü belirtilir. Yaygın olarak bilinen bir rivayete göre (Bizans kaynakları) ise Ankara Savaşı’nın ardından Timur’a esir düştükten sonra bu esarete dayanamayarak intihar etmiştir.

Yıldırım Bayezid Dönemi Gelişmeleri Nelerdir?

1389 yılında Osmanlı tahtına geçen Yıldırım Bayezid 13 yıl saltanat sürmüştür. İlk olarak Eflak, Osmanlı Devleti’ne bağlanmış; Karadağ ve Arnavutluk ise Osmanlı üstünlüğünü kabul etmiştir.

İstanbul Kuşatması

Bizans İmparatorluğu’nun başkenti olan Constantinopolis yani İstanbul, tarihte pek çok kez kuşatılmış bir şehirdir. Osmanlı tarihinde ise İstanbul’u kuşatan ilk padişah Yıldırım Bayezid olmuştur ve İstanbul’u 4 kez kez kuşatmıştır.

• I. Kuşatma: İlk kez 1391 yılında İstanbul, hem karadan hem denizden kuşatıldı. Ancak Macarların Osmanlı topraklarına girmesi üzerine 7 ay sonunda kuşatma kaldırıldı.
• II. Kuşatma: Osmanlı Devleti’nin yayılmasından endişe duyan Bizans, Avrupa Devletlerini Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtıyordu. Diğer yandan Osmanlı aleyhine Karamanoğulları ile ittifak yapması üzerine Yıldırım Bayezid 1395 yılında ikinci kez İstanbul’u kuşattı. Ancak Haçlıların Bizans’a yardım için Niğbolu’ya gelmesi üzerine kuşatmayı yarım bırakmak zorunda kaldı.
• III. Kuşatma: Niğbolu Savaşı’ndan sonra İstanbul’u tekrar kuşattı. Bizans’a yardım gelmesini önlemek ve denetimi sağlamak için de Anadolu Hisarı’nı (Güzelcehisar) yaptırdı. Ancak o dönemin Osmanlı topları, henüz İstanbul surlarını yıkabilecek güçte değildi. Anadolu ve Rumeli’de de karışıklıkların çıkması üzerine İstanbul kuşatması bir kez daha kaldırıldı.
• IV. Kuşatma: 1400 yılında İstanbul tekrar kuşatıldı. Bu kez başka bir tehlike; Timur tehlikesi ortaya çıktı. Bizans ile anlaşma imzalandı ve kuşatma kaldırıldı. Bizans ile imzalanan anlaşmaya göre; Türkler İstanbul’da ticaret yapabilecek, İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulacak ve bir cami yapılacak, Bizans Osmanlı Devleti’ne yıllık vergi ödeyecekti.

Bu antlaşma Osmanlı Devleti ile Bizans arasında imzalanmış olan ilk ve tek resmi antlaşma olma özelliği taşır. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti Bizans’tan hem ekonomik hem hukuki ayrıcalıklar elde etmiştir.

Niğbolu Savaşı (1396)

Osmanlı Devleti; Bulgaristan Krallığı’nı ortadan kaldırmış, Selanik’i fethetmiş ve İstanbul’u kuşatmıştı. Tüm bunlar Avrupa’da büyük bir endişe ve rahatsızlığa sebep olmuş ve papanın çağrıları sonucu büyük bir Haçlı ordusu oluşturulmuştu. Macar Kralı Sigismund yönetimindeki bu orduda Fransız, Alman, İngiliz, İsviçre, İtalyan, Leh ve Balkan birlikleri vardı. Ancak bu büyük Haçlı Ordusuna karşı Osmanlı ordusu büyük bir zafer elde etti.

Niğbolu Savaşı’nın Sonuçları

• Abbasi halifesi tarafından Yıldırım Bayezid’e “Sultan-ı iklim-i Rum” (Anadolu’nun -Rum Diyarının- Sultanı) unvanı verildi. Böylece Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasındaki itibarı arttı.
• Bulgaristan’ın tamamı Osmanlı Devleti’ne katıldı.
• Eflak ve Boğdan, Osmanlı üstünlüğünü kabul etti ve vergiye bağlandılar
• Bu zaferden sonra Avrupalılar, uzunca bir süre Osmanlı Devleti’ne karşı yeni bir Haçlı saldırısı gerçekleştirmemiş; Balkanlarda güvenliğin sağlanması ile Yıldırım Bayezid Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamak adına harekete geçmiştir.

Anadolu Türk Siyasi Birliği’ni Sağlama Çalışmaları

Yıldırım Bayezid, Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamak için;

• Saruhanoğulları
• Menteşeoğulları
• Karamanoğulları
• Candaroğulları (Kastamonu kolu)
• Aydınoğulları
• Germiyanoğulları
• Hamitoğulları
• Eretna Beyliği’ni

Osmanlı topraklarına katarak Anadolu Türk siyasi birliğini büyük ölçüde sağlamış oldu.

Daha sonra Dulkadiroğullarından Malatya, Elbistan, Darende ve Besni’yi aldı.

Ankara Savaşı (1402)

Timur İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen Ankara Savaşı’nda Osmanlı Devleti yenildi. Bu yenilgiyle Yıldırım Bayezid’in Timur’a esir düşmesinin ardından Bayezid’in oğulları arasında 11 yıl sürecek olan taht kavgaları başladı. Taht kavgaları ile geçen bu buhran dönemi Osmanlı Tarihinde “Fetret Devri” olarak anılmaktadır. Ankara Savaşı ve Fetret Devri ile ilgili detaylı bilgi için; Ankara Savaşı ve Fetret Devri başlıklı içeriğimizi inceleyiniz.

I.Bayezid’e Neden “Yıldırım” Lakabı Verilmiştir?

Birçok Osmanlı padişahının lakabı vardır. Bu lakaplarının verilmesinin de birer nedeni… Örneğin I. Süleyman’ın lakabı Kanuni, I. Mehmet’in lakabı Fatih, I. Selim’in lakabı ise Yavuz’dur.

I.Bayezid’e ise “Yıldırım” lakabı uygun görülmüş. Peki neden?

Bu konu hakkında en yaygın görüş “çok hızlı” olmasıdır. Söylentiye göre I. Bayezid Niğbolu Savaşı tehlikesi nedeniyle savaş meydanına çok büyük bir süratle ulaşmıştır.

Ancak lakabıyla ilgili farklı görüşler de vardır; I. Bayezid, babası I. Murat’ın padişahlığı döneminde Haçlılarla yapılan I. Kosova Savaşı’nda yer almış ve büyük bir başarıyla savaşmıştır. Bu savaştaki başarılarından dolayı “Yıldırım” lakabını aldığı belirtilir.

Daha genel bir yargı ise I. Bayezid’in öfkeli ve gözü pekliğinden dolayı “Yıldırım” lakabıyla anıldığıdır.

Yine şehzadeliği döneminde Karamanoğulları ile Konya Ovası’nda yaptığı savaşta çevikliği ve hızı ile dikkat çekmiştir. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, bu nedenle Bayezid’e bu lakabın verildiğini belirtir.

Bu iddialardan gerçeğe en yakın olanı İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın tezidir. Zira şehzadeliği döneminde I. Murat’ın yazdığı bir mektupta oğlu Bayezid’den “Yıldırım” lakabıyla bahsetmiştir.