Afrika ve Amerika’da Kölelik Hakkında Bilgi

Afrika ve Amerika’da kölelik sistemi nasıldı? İnsanoğlunun üretim hayatına başlamasıyla ortaya çıkan kölelik kavramı dünyanın pek çok bölgesinde yaygın olarak görülmüştür. İnsanlık tarihi kadar eski olan kölelik kavramı her dönemde ve her toplumda görülmekle birlikte bazı bölgelerde daha yoğun bir şekilde görülmüştür. En çok köleleştirilen toplumların başında da Afrikalılar gelir.

Afrika’da Kölelik

Afrika’da kölelik sistemi denildiğinde 18. yy. ve sonrası akla gelse de burada kölelik çok eskilere dayanır. Nitekim, Kölelik Tarihi başlıklı içeriğimizde belirttiğimiz gibi kölelik, insanoğlunun üretmeye başlaması ve kol gücüne dayalı üretimin önemli hale gelmesiyle birlikte ortaya çıkmaya başlamıştır.

Antik dönemde Afrika toplumunda insanların üçte biri köleydi. Her ne kadar en alt tabakada olsalar da sahip oldukları haklar bakımından topluma göre farklılıklar vardı.

Antik Afrika’da köle olmanın farklı yolları vardı. Genellikle savaş esirleri köleleştirilirlerdi. Evlerine ve ailelerinin yanına kaçmalarını engellemek için uzak bölgelere köle olarak satılırlardı. Bazı insanlar borçlarını ödeyebilmek uğruna kölelik yapardı. Suçlular köleleştirilebilirdi. Ayrıca bir kölenin çocuğu da köle olurdu.

Çiftlikçilik, mal taşıma ya da ev hizmetçiliği gibi işlerde çalışan köleler için en kötüsü madenlerde çalışmaktı. Madenlerde çok zor koşullar altında çalışan köleler pek uzun yaşayamazdı. Nitekim maden işçiliği ölüm cezası niteliğindeydi.

8.yy. itibarıyla Afrika ekonomisinin en önemli parçalarından biri köle ticaretiydi. Orta Afrika’dan alınan insanlar Orta Doğu ve Asya’daki köle pazarlarında satıldılar.

16.yy.a gelindiğinde ise Avrupalılar, Amerika’da çalışacak köleleri Afrika’nın batı kıyısı boyunca bulunan köle pazarlarından aldılar. 16. yüzyıl ile 19. yüzyıl arasında yaklaşık 12 milyon insanın köle olarak satıldığı tahmin ediliyor.

Kölelik ve köle ticareti 1000 yıldan fazla süredir Afrika toplumunun ve ekonomisinin önemli bir parçasını oluşturdu. 19. yüzyılın sonlarına gelindiğinde köle ticareti yavaşlamaya başladı. 1930’larda ise kölelik Afrika’nın büyük bölümünde kaldırıldı.

Amerika’da Kölelik

Amerika kıtasının 1492 yılında keşfedilmesinden sonra dönemin güçlü devletleri bu kıtada koloniler kurmaya başladılar. İspanya, Portekiz, İngiltere, Fransa ve Hollanda, Amerika topraklarının kaynaklarından faydalanmaya başladılar ve böylece sömürgecilik faaliyetleri hız kazandı. Sömürgecilik faaliyetlerinde, insanlar köleleştirilerek Amerika topraklarında çalıştırıldı.

Aslında bu topraklarda kölelik, sözleşmeli hizmetçilikle başladı. Amerikalı olmak için iyi bir evde çalışmaya gelen kişi sözleşmeli hizmetçi olarak işe başlardı ve sözleşmesine göre belli bir süre çalışmak zorundaydı. Bu insanların çoğu Britanya’dan gelen, borcu olan ya da suçlu insanlardı. İngiltere’den getirilen insanlar Amerika’ya geçişleri karşılığında yedi yıl hizmet edeceklerine dair sözleşme imzalarlardı. Afrika’dan gelen sözleşmeli hizmetçiler ise Amerika’ya 17. yy.da geldi. Afrikalıların çok büyük bir bölümü köleleştirilmişti. Bazı durumlarda Amerika yerlileri de köleleştirilirdi.

Sözleşmeli hizmetçiler işverene pahalıya mâl oluyordu. Bu nedenle çıkarılan yeni yasalarla köle sahibi olmanın önü açıldı. Sözleşmeli hizmetçiler artık birer köle durumuna gelmişti ve yedi yıl boyunca hizmet etme yükümlülükleri vardı.

18.yy.da Amerikan devriminden sonra kuzey bölgesinin büyük bölümünde kölelik yasaklanmaya başladı. 19. yüzyıla gelindiğinde kuzey bölgesinde kölelik sistemi son bulsa da güney eyaletlerde Amerikan iç savaşının sonuna kadar kölelik sistemi devam etti.