Gök Cisimleri Nelerdir? 7. Sınıf Gök Cisimlerinin İsimleri
Gök cismi nedir ve gök cisimleri nelerdir? Gök cismi, astronomik cisim olarak da adlandırılır. Uçsuz bucaksız evren içinde farklı şekillerde, formlarda, çağlarda, isimlerde sayısız gök cismi vardır. Morfoloji biliminin inceleme ve araştırma konusu olan gök cisimleri hakkında bilim insanları yeni bilgiler elde etmeye devam ediyor.
Bazı gökcisimleri sabit bir özelliğe sahipken bazıları da kendi yörüngelerinde dönmektedir. Eğer bir gök cismi bir yıldız etrafında dönüyorsa ona gezegen denir. Gezegenlerin çevresinde dönen gök cisimleri ise uydu olarak adlandırılır.
Güneş ve Ay gibi gök cisimlerini çıplak gözle yeryüzünden baktığımızda rahatlıkla görebiliriz. Ancak bizim göremediğimiz, milyonlarca ışık yılı uzakta olan gök cisimlerinin sayısı oldukça fazladır ve astronomlar bu gök cisimlerini dev teleskoplar aracılığıyla gözlemler.
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Gök Cisimleri Nelerdir?
Evrende sayısız gök cismi vardır ve bunların hepsini bilmemiz mümkün değildir. Ancak gök cisimleri kendi aralarında kategorilendirilmiştir. Örneğin Güneş Sistemi içindeki gök cisimleri ve Güneş Sistemi dışındaki gök cisimleri gibi. Güneş sistemi dışındaki gök cisimleri de basit cisimler, birleşik cisimler ve yayılmış cisimler gibi gruplara ayrılır. Dünyamız da dahil tüm gezegenler ve onların uyduları birer gök cismidir. Bunların dışında;
En önemli gök cisimleri;
- Bulutsu (Nebula)
- Yıldız
- Galaksi
Bulutsu Nedir?
Nebula ismiyle de bilinen bulutsu, uzay boşluğunda yer alan ve oldukça geniş bir alana yayılmış olan bulut benzeri gök cisimleridir. Bulutsuların yapısında hidrojen ve helyum gibi gazlar bulunur. Bulutsuları bir tür toz bulutu olarak da düşünebiliriz. Bu toz bulutları yıldızların yaydığı ışık enerjisi sayesinde görünür hale gelmektedir.
Bulutsuların yapısında yer alan gaz ve toz gibi materyallerin yoğunlaşıp kümeleşmesi sonucunda yıldızlar oluşur.
Yıldız Nedir?
Diğer önemli bir gök cismi yıldızdır. Yıldızlar birer plazma küresidir ve yıldızlar da tıpkı bulutsu gibi hidrojen ve helyum gazından oluşur.
Yıldızlar, çıplak gözle yeryüzünden görebildiğimiz ender gök cisimlerindendir. Ancak görebildiklerimiz sınırlıdır. Dünya’dan çıplak gözle görülebilen yıldızların sayısı sadece 6 bin civarındadır. Dünyamıza en yakın yıldız ise hem ısı hem ışık kaynağımız olan Güneş’tir. Gündüzleri görebildiğimiz tek yıldızdır aynı zamanda.
Peki yıldızlar neden parlar? Yıldız çekirdeklerinde füzyon adı verilen bir çekirdek kaynaşması sonucu nükleer bir enerji açığa çıkar. Bu enerji yıldızın içinden geçerek uzaya radyasyon yayar. Biz de bu sayede yıldızları parıl parıl parlarken görürüz.
Astronomlar, gelişen teknoloji sayesinde yıldızların kütlesinden yaşına pek çok özelliği hakkında bilgi sahibi olabilir. Bunun için yıldızların tayfı, parlaklığı ve hareketleri incelenir.
Yıldızlar hakkında ilginç özelliklerden biri ömürlerinin sınırsız olmamasıdır. Küçük yıldızlar uzun ömürlü olurken büyük yıldızlar daha kısa ömürlüdür. Küçük yıldızlar zamanı geldiğinde küçük çaplı bir patlama ile ölüp yok olurlar. Ancak büyük yıldızlar- ki bu büyük yıldızlar Güneş’ten milyonlarca kat daha büyüktür- süpernova adı verilen inanılmaz büyük çaplı bir patlamayla ölürler ve bu patlamadan açığa çıkan büyük enerji uzaya salınır. Süpernova patlamasının ardından bu devasa yıldızlar artık bir kara deliğe dönüşür.
Galaksi Nedir?
Galaksi, gök ada ismiyle de bilinir. Galaksiler milyarlarca yıldızın bir araya gelmesiyle oluşur. Örneğin bir galaksi bünyesinde bir trilyon civarında yıldız bulunabilir. Aynı zamanda yıldızlararası gaz ve toz kütleleri de galaksilerin oluşumunda etkilidir.
Galaksiler, astronomlar tarafından sahip oldukları şekillere göre sınıflandırılmışlardır. Eliptik galaksiler, Sarmal galaksiler, tuhaf galaksiler, yıldız patlama galaksileri, düzensiz galaksiler bu sınıflandırmalardan bazılarıdır.
Peki evrendeki galaksilerin sayısı ne kadar? Bilim insanlarının tahminlerine göre evrendeki galaksilerin sayısı 100 milyardan daha fazladır.