I. Murat Dönemi Gelişmeleri Nelerdir?

I.Murat dönemi özellikleri nelerdir ve bu dönemde neler olmuştur? I.Murat döneminde yaşanan gelişmelere geçmeden önce I.Murat’ı kısaca tanıyalım;

Osmanlı Devleti’nin üçüncü padişahı I.Murat 1326 yılında Bursa’da dünyaya gelmiştir. Orhan Bey’in Nilüfer Hatun’dan olan oğludur. Hüdavendigar unvanına sahip olan I.Murat, Balkanlarda fetihler yapmış; babasından devraldığı 95 km²’lik devlet topraklarını 500 bin km²’ye kadar genişletmiştir. 1389 yılında, 63 yaşındayken ölmüştür. I.Murat, savaş alanında şehit olan tek Osmanlı padişahıdır.

I.Murat Dönemi Özellikleri ve Gelişmeler

I.Murat’ın öncelikli hedefi Anadolu sınırlarını aşarak Balkan topraklarını fethetmek ve burada kalıcı bir hakimiyet kurmaktı. Ancak bundan önce Anadolu’da güvence sağlamalıydı. Bu nedenle;

• Anadolu Türk Beyliklerinden biri olan Hamitoğullarının topraklarını satın alarak Osmanlı topraklarına kattı.
• İlk kez bu dönemde başlayan Karamanoğulları-Osmanlı mücadelesine karşı Karamanoğulları ile anlaşma sağladı. (Karamanoğulları, kendilerini Türkiye Selçuklu Devleti’nin mirasçısı olarak görüyordu. Bu nedenle Osmanlıları en çok uğraştıran Anadolu Türk beyliği Karamanoğulları olmuştur)
• Oğlu Yıldırım Bayezid’i Germiyanoğulları beyinin kızı ile evlendirdi. Böylece Simav, Emet ve Kütahya; gelinin çeyizi olarak Osmanlı topraklarına katıldı.

Sazlıdere Savaşı ve Edirne’nin Fethi (1363)

Devletin sınırlarını Balkanlara doğru genişletmek için öncelikle Edirne’yi fethetmesi gerektiğini biliyordu. Bizans ve Bulgar kuvvetlerinden meydana gelen orduyu Sazlıdere Savaşı’nda yenilgiye uğrattı ve Edirne’yi fethetti. Böylece Bizans’ın Balkanlarla bağlantısı kesilmiş oldu.

Edirne, fethedildikten 1 yıl sonra Osmanlı Devleti’nin başkenti ilan edildi. Böylece Osmanlı Devleti’nin Bursa’dan sonra ikinci başkenti Edirne oldu.

Sazlıdere savaşında kazanılan zafer ile Balkanların kapısı Osmanlılara açılmış oldu. Bu durumdan endişe eden Balkan ve Avrupa devletleri Osmanlı Devleti’ne karşı Haçlı saldırıları düzenlemeye başladı.

Sırpsındığı Savaşı (1364)

Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki ilerleyişi üzerine papanın çağrısı ile güçlü bir Haçlı Ordusu oluşturuldu. Bu orduda Sırp, Macar, Bosna ve Bulgar kuvvetleri ağırlıktaydı. Bu ordunun amacı Türkleri Balkanlardan atmaktı.

Ancak ne var ki Haçlı orduları istediklerini elde edemediler. Hacı İlbey komutasındaki Osmanlı ordusu karşısında yenilgiye uğradılar. Böylece ilk Osmanlı-Haçlı mücadelesi Osmanlı Devleti’nin zaferiyle sonuçlandı.

Sırpsındığı zaferi ile Osmanlıların Balkanlardaki ilerleyişi daha da hızlanmıştır. Bulgarlar, Osmanlı Devleti’ne tâbi olmuştur.

Çirmen Savaşı (1371)

Sırpsındığı yenilgisini telafi etmek isteyen Sırplar’ın saldırıya geçmesi ile 1371’de Çirmen Savaşı yapıldı. Yine Osmanlı Devleti’nin zaferi ile sonuçlanan bu savaştan sonra Makedonya’nın fethi kolaylaştı ve Osmanlılar Adriyatik Denizi kıyılarına ulaştılar.

Çirmen Savaşı’ndan sonra Sırp prensleri ve Bizans da Osmanlı üstünlüğünü tanıdılar.

Ploşnik Bozgunu

Çirmen Savaşı’ndan sonra fetihlere devam edildi ve Manastır, Niş, Sofya alındı. Ancak Ploşnik’te Sırp ve Boşnak orduları karşısında alınan yenilgi Balkan devletlerini cesaretlendirince tekrar bir Haçlı ordusu oluşturuldu.

I.Kosova Savaşı (1389)

I.Kosova Savaşı için Osmanlı Devleti’ne karşı o güne kadar görülmemiş büyüklükte bir Haçlı ordusu toplandı. ;Amaç Türkleri Balkanlardan atmaktı. Ancak ne var ki bu kadar büyük bir orduya karşı I.Murat büyük bir zafer elde etti.

I.Murat zaferden sonra savaş alanını gezerken, savaş alanında yaralı halde bulunan bir Sırp askeri tarafından sırtından hançerlenerek şehit edildi.

I.Kosova Savaşı’nın Sonuçları ve Önemi

Sonuçları itibarıyla Osmanlı tarihinin en önemli savaşlarından biridir. I.Kosova Zaferi ile Türklerin Balkanlardan atılamayacağı anlaşılmıştır. Bu tarihten itibaren Haçlılar uzunca bir müddet Osmanlılara saldırıya geçememiş; Osmanlı Devleti’nin ise Balkanlardaki fetihleri hızlanarak devam etmiştir. Son olarak; I.Kosova Savaşı’nda ilk kez top kullanılmıştır.

I.Murat Döneminin Diğer Gelişmeleri

Dışarıda fetihler hızla devam ederken devlet içinde de önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu dönemde;

• Tımar sistemi uygulanmaya başladı
• Pençik usulü uygulanarak Yeniçeri Ocağının temelleri atıldı.
• Defterdarlık ve Kazaskerlik makamı oluşturuldu
• Balkanlardaki fetihler ve sınırların genişlemesiyle Rumeli Beylerbeyliği kuruldu
• “Ülke, hanedanın ortak malıdır” esasına dayanan veraset anlayışı yerine “Ülke, padişah ve oğullarınındır” anlayışı getirildi. Burada amaç taht kavgalarını azaltarak merkezi otoriteyi güçlendirmektir.