İkinci Meşrutiyet Dönemi Gazeteleri Hakkında Bilgi

İkinci Meşrutiyet Dönemi gazeteleri nelerdir? II. Meşrutiyet döneminde hangi gazeteler çıkarılmıştır? Tanzimat Döneminde Çıkarılan Gazeteler, Türk basın tarihinin ilk gazeteleri olma özelliğini taşıyordu. Artık, zaman zaman gerçekleşen sansür uygulamalarına karşın Türk basınında bir canlanma yaşanmış ve pek çok gazete ve dergi yayın hayatına başlamıştır. Bu dönemlerden biri de 1908 yılında başlayan İkinci Meşrutiyet dönemidir.

İkinci Meşrutiyet Dönemi Gazeteleri

II. Meşrutiyet dönemi anayasal bir dönem olduğu için o dönem basında geniş bir özgürlük hakimdi. Nitekim II. Meşrutiyet döneminde bine yakın gazete vardı ve bunlardan 700’ü Türkçe’ydi. Dönemin en etkili gazeteleri ise şöyleydi;

Tanin Gazetesi

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin resmi yayın organı olan Tanin gazetesi; Hüseyin Cahit Yalçın, Tevfik Fikret ve Hüseyin Kazım Kadri  tarafından çıkarılmıştır. Başyazarı ise Hüseyin Cahit Yalçın’dır. 1908 yılında yayın hayatına başlayan Tanin gazetesinin yazar kadrosunda Ahmet Emin, Adnan Adıvar, Falih Rıfkı, Babanzade İsmail Hakkı, Fazıl Ahmet gibi isimler vardır. Tanin gazetesi, Milli Mücadele döneminde milli mücadele yanlısı bir gazete olarak karşımıza çıkar. Yayın hayatı ise kesintilerle de olsa 1947 yılına kadar devam etmiştir.

Dönemin hükümetine yönelik eleştirel yayınları nedeniyle 1912 yılında kapatılan gazete 1 yıl sonra tekrar yayın hayatına başlamıştır. 16 Mart 1920’de İstanbul’un işgalinin ardından gazetenin başyazarı Hüseyin Cahit, İngilizler tarafından Malta Adası’na sürgüne gönderilmiştir. 1922 yılında yurda geri dönen Hüseyin Cahit, gazeteyi tekrar çıkarmaya başlamıştır.

Tanin Gazetesi Neden Kapatıldı?

Tanin gazetesi her ne kadar Milli Mücadele yanlısı yayınlar yapsa da Ankara Hükümeti tarafından muhalif kabul edilmişti. Zira Hüseyin Cahit,  Cumhuriyet rejimini desteklemiyordu ve Halifeliğin kaldırılması taraftarı değildi. Bu nedenle 1925 yılında süresiz olarak kapatılan Tanin gazetesi bundan yaklaşık 20 yıl sonra Hüseyin Cahit Yalçın tarafından tekrar çıkarılmaya başlandı. 1947 yılında bir daha yayınlanmamak üzere kapandığında 1542. son sayısını çıkarmıştı.

Volkan Gazetesi

II. Meşrutiyet’in ilan edilmesinin hemen ardından Derviş Vahdeti tarafından çıkarılmaya başlanmıştır. Gazetenin kadrosunda Said Nursi dışında Hoca Kazım Efendi, Ali Fuat Efendi gibi isimler vardır.

İttihad-ı Muhammedi Fırkası’nın yayın organı özelliğini taşıyan Volkan gazetesi İttihat ve Terakki Cemiyetine, II. Meşrutiyet’e karşıttı. 31 Mart Vakasını başlatmada büyük rolü olduğu bilinmektedir. Nitekim, 31 Mart Vakasının, Hareket Ordusu tarafından bastırılmasıyla gazetenin yayın hayatı da sona ermiş; gazetenin kurucusu Derviş Vahdeti İzmir’de yakalanarak Divan-ı Harp’te yargılanmış ve idam edilmiştir.

Serbesti Gazetesi

Mevlanzade Rıfat tarafından kurulan Serbesti Gazetesinin başyazarı Hasan Fehmi’dir. İttihat ve Terakki Cemiyeti için yazdığı sert yazılarıyla, eleştirileriyle bilinir. Nitekim, faili meçhul bir cinayete kurban giden Hasan Fehmi, Türk tarihinin ilk basın şehidi olarak kabul edilir. Öldürüldüğü gün olan 6 Nisan (1909), Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından “Basın Şehitleri Günü” olarak kabul edilmiştir.

Osmanlı Gazetesi

Prens Sabahattin tarafından yazıldı. Gazete yerinden yönetim yani adem-i merkeziyetçiliği savunur.

1918-1922 yıllarını kapsayan Milli Mücadele yılları için Milli Mücadele Döneminde Basın Yayın Organları başlıklı içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.