İlk Çağın Tüccar Toplulukları Hangileridir? İlk Çağda Tüccar Kavimler
İlk çağın tüccar toplulukları hangileridir ve özellikleri nelerdir? İnsanoğlunun tarih öncesi çağlarda avcılık ve toplayıcılık şeklindeki yaşam tarzından yerleşik yaşama ve tarımsal üretime geçmesi “artı ürün” kavramının ortaya çıkmasını sağladı. Üretim artışı ise ticaretin gelişmesini beraberinde getirdi. İlk başlarda takas yöntemi kullanılmış, Lidyalıların parayı icat etmesiyle ticari faaliyetler kolaylaşmıştır ve böylece uluslararası ticaret hız kazanmıştır.
Ticaretin gelişmesi önemli ticaret yolları ortaya çıkardı. Dönemin en önemli ticaret yolları; Kral yolu, İpek yolu, Baharat yolu ve Kürk yoludur.
Bazı topluluklar ticari faaliyetlerle zenginleşerek kendi toprakları dışındaki bölgelerde koloni denilen ticari üsler kurmuşlardır.
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
İlk Çağ Tüccar Toplulukları Hangileridir?
İlk çağda ticaret alanında ön plana çıkan başlıca tüccar topluluklar Asurlular, Fenikeliler, Lidyalılar, Soğdlar ve İbraniler (Yahudiler) dir.
Asurlular
MÖ 3. Yüzyıldan MÖ 7. Yüzyıla kadar varlık gösteren bir Mezopotamya uygarlığıdır. Savaşçı ve yayılmacı bir topluluk olan Asurlular, bu özellikleri ile Ön Asya’da geniş alanlara hakim olmuş ve bu bölgedeki ticari bölgelere hakim olmuşlardır.
Anadolu’nun birçok yerinde karum adı verilen alışveriş merkezleri kurmuşlardır. Asurluların Anadolu coğrafyasında yaklaşık iki yüzyıl boyunca ticari faaliyetlerle geçen döneme “Koloni Devri” denilmiştir. Anadolu dışında Suriye, Filistin ve Mısır’a kadar ticari faaliyet alanlarını genişletmişlerdir.
Fenikeliler
MÖ 12. yüzyıldan MÖ 2. Yüzyıla kadar varlık gösteren bir Doğu Akdeniz uygarlığı olan Fenikeliler denizci bir topluluktur. Şehir devletleri kurarak ticaret yapmışlardır. Trablus, Sur ve Akka gibi şehirler önemli ticaret merkezleridir. İlk başlarda ticaret mallarını doğudan kervanlarla alıp Akdeniz’de gemilerle taşımışlar, kıyılardaki ticareti yürütebilmek için Antrepo adı verilen depolar kurmuşlardır. Bu depolar daha sonra Fenike kolonileri haline gelmiştir.
Fenikelilerin ticarette gelişmesinde en önemli etkenlerden bir tanesi de harf yazısını bulmuş olmalarıdır. Ayrıca denizci bir topluluk oldukları için gemilerin inşasında gerekli olan keresteleri temin etmek için gelişmiş bir ormancılık faaliyeti de görülür.
Ticaretin getirdiği rekabet nedeniyle Fenike şehir devletleri birleşerek merkezi bir devlet kuramadığı için güçlü imparatorlukların egemenliği altına girmişlerdir.
Deniz ticareti ile gelişen Fenikeliler Mısır, Kıbrıs, Kartaca, Girit, Rodos, Sicilya ve İspanya’ya kadar oldukça geniş bir alanda ticaret kolonileri kurarak deniz ticaretinde en önemli topluluklardan biri olmuştur.
Lidyalılar
Başkenti Sard (Manisa) olan Lidyalıların hakim olduğu bölge zengin maden yataklarına ve verimli topraklara sahipti. Başkentlerindeki altın madeninin varlığı ve kuyumculuk sanatının gelişmesinin yanı sıra tarım ve hayvancılık da gelişmişti. İlk kez madeni parayı icat etmeleri, Lidyalıları dünya ticaretinde önemli bir konuma getirmişti.
Kara ticaretinde oldukça gelişme gösteren Lidyalılar, ilkçağın en önemli ticaret yollarından biri olan ve Efes’ten Ninova kentine kadar uzanan Kral Yolunun açmışlardır.
Soğdlar
Orta Asya’da Semerkant merkezli pek çok şehir devleti kuran bir topluluktur. Özellikle 4. Yüzyıldan sonra koloniler kurarak ticaret yapmışlardır. İpek yolu üzerindeki kolonileri aracılığıyla yaptıkları ticaret diğer topluluklara ticari alanda öncülük yapmalarını sağlamıştır.
Yerleşik yaşama geçen ilk Türk topluluğu olan Uygurlar, Soğdlu tüccarlardan etkilenerek kendi alfabelerini yapmış ve yine Soğdlu tüccarların etkisiyle Maniheizmi benimsemiştir.
İbraniler
Akdeniz kıyısında kentler kurarak ticaretle uğraşan İbraniler, Fenikeliler gibi bir Doğu Akdeniz uygarlığı kurmuşlardır. Ancak diğer topluluklarla süregelen çatışmalar ve ardından kendi aralarındaki çatışmalardan sonra Asur, Babil ve Roma imparatorlukları döneminde varlık göstermelerini engellemiştir.