Kirpi Nasıl Bir Hayvandır? Kirpinin Özellikleri Nelerdir?
Kirpi nasıl bir hayvandır ve özellikleri nelerdir? Dikenli bir memeli türüdür ve bilinen on yedi türü vardır. Bunlardan bazıları dört parmaklı, uzun kulaklı, küçük dişli, çıplak karınlı kirpi, Kuzey ve Güney Afrika kirpisidir.
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Kirpinin Nasıl Bir Hayvandır? Özellikleri Nelerdir?
Sırtındaki dikenleri ile şahsına münhasır bir görünüm sergileyen bu sevimli hayvanlar genellikle kahverengidir. Dikenleri vücutlarından kolayca ayrılmaz ancak hastalık ya da stres durumlarında dökülebilir. Büyüme aşamasında da mevcut dikenleri dökülerek yerine yenileri çıkar. Tıpkı bir çocuğun süt dişlerinin dökülüp yerine kalıcı dişlerinin çıkması gibi.
Dikenleri onların kendilerini savunma araçlarıdır. Herhangi bir tehlike hissettikleri anda bir top gibi olurlar ve dikenlerini hedefe yöneltirler. Böylece yüzlerini, göbeklerini ve ayaklarını da koruma altına almış olurlar. Çünkü kirpilerin kuşlar, gelincikler, tilkiler, kurtlar gibi pek çok düşmanı vardır.
Peki kirpi insana zarar verir mi? Kirpiler zararsız canlılardır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi dikenleri onların savunma araçlarıdır. İster insan ister başka bir canlı türü olsun; herhangi bir tehdit hissettiklerinde top şeklini alırlar. Dikenlerini fırlatmak çoğu zaman ilk seçenekleri değildir.
Yılan zehrine karşı doğal bir bağışıklıkları vardır ancak çok güçlü değildir. Zira bir engerek yılanının ısırığı onlar için çok tehlikelidir. Yılan zehrine karşı bu doğal mutasyon ayrıca domuzlarda, bal porsuklarında ve firavun farelerinde de vardır.
Daha çok geceleri aktiftirler. Gündüzleri de çalıların, kayaların altında ya da toprağa kazmış oldukları küçük mağaracıklarında uyurlar. Bazı türleri ise kış uykusuna yatar. Kış uykusu sırasında vücut sıcaklıkları 2 °C’ye kadar düşer. Koku alma duyuları gelişmiş değildir.
Kirpi Ne Yer?
Böcek, salyangoz, kurbağa, yılan, leş, mantar, kavun ve karpuz yerler. İnek sütü onlar için ölümcül sonuçlara sebep olabilir. Ayrıca kuş yumurtaları da yiyecekleri arasındadır. Baykuş ise en büyük düşmanlarıdır.
Kirpi Nasıl Ürer?
Ortalama gebelik süresi türlere göre 1-2 ay arasında değişir. Bazı türler tek seferde 3 yavru dünyaya getirirken bazı türler 6 tane yavru doğurur. Yavrular ilk doğduklarında kördür. Normal şartlarda kirpilerin yaşam süresi ise 5-7 yıl kadardır. Ancak 15 yıl yaşayan türlerin olduğu da bilinmektedir. Bazen erkek cinsi, yenidoğan yavruları öldürebilir.
Kirpiler Nerede Yaşar?
Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarında yaşarlar. Yeni Zelanda’nın bazı bölgelerinde ve Türkiye’de de yaygın olarak yaşarlar.
Bir çok türü olduğundan bahsetmiştik. Bu türler arasında Türkiye’de yaşayan türlerden bir tanesi uzun kulaklı olarak tanımlanan türdür. Adından da anlaşılacağı üzere uzun kulaklarıyla kolayca ayırt edilebilen bir türdür. Ortalama boyu 200 mm.dir. Ağırlıkları ise 300 gr. kadardır. İşitme ve koku yetileri çok gelişmiştir. Bir çok türün aksine, bir tehlike ile karşılaştıklarında top gibi büzüşmekten ziyade kaçmayı tercih ederler.
Yaşadıkları yerler Türkiye ile birlikte, Pakistan, Rusya, Suriye, Ukrayna, Kırgızistan, Çin, Mısır, İran, Irak vs. Kısaca bu tür genel olarak Orta Asya ve Orta Doğu ülkelerinde yaşar. Bu bölgelerde geniş bir alana yayılmıştır. Orta Asya ve Orta Doğu’nun iklimi bu türün yaşaması için uygundur.
Kirpi Evcil Hayvan Olarak Beslenebilir mi?
Evet, bazı türleri (beyaz karınlı, dört parmaklı, uzun kulaklı vs.) evcil hayvan olarak beslenebilir. Bazı ABD eyaletlerinde ve Kanada’nın bazı bölgelerinde evde beslemek yasak olsa da Avrupa ülkelerinde böyle bir yasak yoktur. Ancak yine de doğal yaşamlarından koparılmamalıdır.
Evde beslemek isteyenler için çok önemli bir uyarı; parazite meyillidirler ve veba gibi çok tehlikeli hastalıkları taşıyabilirler. Bu nedenle de bu konuda son derece dikkatli olunmalı ve sağlık kontrolleri ihmal edilmemelidir.
Kirpi Hangi Hastalıklara Yakalanabilir?
Kirpi hayvan olarak, insanların muzdarip olduğu bazı hastalıklara yakalanabilir. Örneğin kanser hastalığı bu hayvanlarda çok yaygındır. Yağlı karaciğer hastalığı, pnömoni ve kardiyovasküler hastalıklar da muzdarip oldukları hastalıklardandır. Bunun dışında yaralandıklarında ya da bir enfeksiyon sonucunda derilerinin altında bir tür gaz birikmesi olur. Bu gaz birikmesi de balon gibi şişmelerine sebep olur ki bu hastalığa balon sendromu denir. Ancak oldukça nadir bir durumdur.