Mirketin Özellikleri Nelerdir? Mirket Hakkında Bilgi

Mirketin özellikleri nelerdir? Mirket nasıl bir hayvandır? Oldukça sosyal bir canlı olan mirket, Afrika’ya özgü memeli bir hayvandır. Diğer adı ya da başka bir deyişle bilimsel adı “Suricata Suricata”dır. Sürmeli gözleri, uzun ve sivri burunları ve küçücük boyları ile oldukça sevimli görünen mirketlerin özelliklerine bir bakalım;

Mirketin Özellikleri Nelerdir?

Etobur bir memeli olan mirket 25-30 cm.lik ortalama bir boya sahiptir. Sürü halinde yaşamaları en büyük özelliklerindendir çünkü koloni halindeki yaşamlarında inanılmaz bir işbirliği içindedirler. Bunu da oldukça disiplinli bir şekilde yaparlar. Bir sürüde 20-50 kadar mirket bulunur. Vahşi doğadaki ortalama ömürleri ise 12-14 yıldır. Esaret altında en uzun 20 yıl yaşarlar.

Dişi mirket 2-3 yaşlarında cinsel olgunluğa erişir. Gebelik süreleri yaklaşık iki aydır. Yavrular doğduklarında ortalama 100 gram ağırlığındadır. Yüksek sıcaklıklar yavru mirketlerin hayatta kalmalarını zorlaştırır.

Mirketler yer altındaki yuvalarını kendileri kazarak yapar. Tek bir mirketin sadece 10 dakika içinde 2 metrelik bir tünel kazabildiği bilinmektedir. Koşma ve tırmanma konusunda pek yetenekli değildirler ancak en yetenekli oldukları konu elbette toprağı kazmaktır.

Mirketlerin yuva kazmaya oldukça elverişli pençeleri vardır. Yuvaları basit yer altı tüneli şeklinde değil, odacıklar halindedir. Mirketlerin yeraltında yaptığı yuvaları 5-15 km² ‘lik bir alanı kaplar. Bu alan içinde 50-100 metre arasında bir çok odacık vardır ancak bazıları hiç kullanılmaz.

Bu odacıklardan birini “doğumhane” olarak kullanırlar. Yani yeraltındaki bir çok bölümden oluşan yuvalarında bir odacık dişi mirketin doğum yapması için kullanılır. Uyku odaları ise genellikle yerin 2 metre altında yer alır. Çünkü rahat ve güvenli uyku onlar için oldukça önemlidir.

Birbirlerini tarayarak aralarındaki sosyal bağı güçlendirmiş olurlar.

Geceleri yuvalarında geçirirler ve sadece gündüzleri dışarı çıkarlar. Gündüzleri aktif olsalar da günün en sıcak saatleri olan öğle vaktini yuvalarında dinlenerek geçirmeyi tercih ederler.

Mirketler nesli tükenme tehlikesi altında olan bir tür değildir.

İnsanlara zarar vermezler ancak kuduz mikrobu taşıyabilirler.

Mirketler Nerede Yaşar?

Mirketlerin Afrika’ya özgü hayvanlar olduğunu söylemiştik. Bostwana’nın güneybatısı, Namibya’nın güney ve batısı, Güney Afrika’nın kuzey ve batısı mirketlerin yaşadıkları yerlerdir.

Doğal yaşam alanı açısından savan ve kuru otlak alanlarda yayılmışlardır. Yani kurak ve yarı kurak iklimler mirketler için uygundur.

Bir bölgedeki nüfus yoğunlukları o yerin yağış ve sıcaklığından, yırtıcı hayvanların varlığından etkilenir. Zorlu çöl şartları karşısında hayatta kalabilmelerini sağlayan termoregülasyon sistemine sahiptirler. Termoregülasyon, çevre sıcaklığı ne olursa olsun vücut sıcaklığını belli sınırlar içinde tutabilme yeteneğidir. Vücutları aşırı sıcakları tolere edebilir.

Mirket Ne Yer?

Kurbağa, küçük kuşlar, küçük yılanlar, kertenkele, kırkayak ve akrep, mirketlerin yiyecekleri arasındadır. Özellikle kurbağa ve akrep en sevdikleri yiyeceklerdir. Koku duyuları gelişmiş olduğu için toprak altındaki bir akrebin kokusunu alıp toprağı kazarak çıkarır ve yerler. Akrep zehrine karşı doğal bir bağışıklıkları vardır.

Mirketler yavrulara akrep avlamayı ve yemeyi eğitim yoluyla öğretirler. Örneğin ağızlarında akreple koşturup yavruların onu yakalamasını teşvik eder ya da akrebin iğnesinin nasıl çıkarılıp yenileceğini öğretirler.

Diğer etobur hayvanlara göre bazal metabolizma hızları görece düşüktür. Bu, daha az yiyecekle hayatta kalabildikleri anlamına gelir.

Esaret altındaki mirketlerin en sevdiği yiyecekler meyve ve sebze türleridir.

Mirketler Neden Sürekli Ayakta Durur?

Mirket denilince ilk akla gelen hususlardan biri iki ayaklarının üzerine kalkıp dimdik bir şekilde hareketsiz durup etrafa bakmalarıdır. Ayağa kalktıklarında kuyrukları, onların dik ve dengede durmasına yardımcı olan en önemli organlarıdır. Mirketler ayakta dururken yüzleri güneşe dönük olur.

Sürekli ayakta dimdik durmalarının nedeni, diğer mirketler avlanırken arkadaşlarının nöbet tutması ve etrafı gözetleyerek olası tehlikelere karşı daima tetikte durmalarıdır. Nöbetlerini iş bölümü içinde dönüşümlü gerçekleştirirler. Bunlara gözcü mirketler denir ve kısa aralıklarla kesik sesler çıkarırlar. Çıkardıkları bu seslerden diğer mirketler her şeyin yolunda olduğunu ve tehlike altında olmadıklarını anlarlar. Bir tehlike söz konusu ise bu sefer çıkardıkları sesler homurdanma şeklindedir ve bu şekilde tehlikeyi diğer mirketlere haber verirler. Bu tehlike karşısında tüm mirketler yer altındaki yuvalarına sığınırlar. Tüm sürünün güvenliği nöbet tutan mirketlerin sorumluluğundadır.

Koloninin tehlikelerden korunması için ağaçlara tırmanıp gözcülük yapan mirketlere ise “bekçi” denir.

Mirketlerin Sosyal Yaşamı

Koloniler halinde yaşayan mirketlerin sürü içinde düzenli işleyen bir hiyerarşisi vardır. Tıpkı arılar ya da karıncalar gibi kendi kolonileri içinde mirketlerin de belli görevleri ve rolleri vardır. Koloni içinde tek bir dişi ile bir erkek, koloninin lideridir ve çiftleşme ayrıcalığı bu iki mirkete ait olmalıdır. Koloni içindeki bu erkek mirket “alfa erkeği”, dişi mirket de “alfa dişisi”dir. Ayrıca “baskın erkek” ve “baskın dişi” olarak da adlandırılabilirler.

Alfa dişisi yani anne mirket tek seferde genellikle 3 yavru dünyaya getirir. Hamileliği sürecinde ve doğum esnasında ona yardım etmekle görevli mirketler  vardır. Bunlar anne mirketi hiç yalnız bırakmazlar. Anne mirket yavrularını yaklaşık 2 hafta emzirir. Bundan sonrasında anne mirket görevini bakıcılara devreder ve dinlenmeye çekilir.

Bakıcıların görevi yavrular sürüye adapte olana kadar onlara bakmaktır. Beslenme konusunda cinsiyet ayrımı yapabilirler. Erkek bakıcı mirketler erkek ya da dişi mirket yavrularını besleme konusunda herhangi bir cinsiyet ayrımı yapmaz. Ancak dişi bakıcılar dişi yavruları daha fazla beslerler.

Ardından bakıcılar da görevi eğiticilere devrederler. Eğitici mirketlerin görevi ise genç mirketlere avlanmayı ve tehlikelerden korunmayı öğretmektir. Yeterli eğitimi aldıktan sonra ise koloni içinde kendilerine uygun bir görev üstlenirler ve böylece sürü içindeki iş bölümüne dahil olmuş olurlar.

Kısacası bir mirket yavrusunu büyütme ve hayata hazırlama görevi sadece ebeveynlerin değil sürünün de görevidir.

Alfa dişisi ve erkeği dışındaki sürü üyeleri üreme konusunda bir takım zorluklarla karşı karşıyadır. Zira alfa dişisi diğer dişi mirketlerin yavrusu olduğu takdirde onları öldürebilir. Bu durum sürü içindeki mirketlerin üreme mevsimi geldiğinde diğer sürülere eş bulmak için gitmelerine yol açar. Ancak bu da pek kolay olmaz. Başka bir sürüden gelen mirketlerin o sürü içine girip kendilerini kabul ettirmeleri de pek kolay değildir.

10 aylıktan daha büyük erkek mirketler itaat edenlerdir ve bunlara “beta erkeği” denir.

Grup yiyecek toplamaya çıktığında yavru mirketlerin başında bakıcı mirketler durur. Bu görevi de dönüşümlü olarak yaparlar. Ancak çoğunlukla en aç mirket hangisiyse o mirket o gün bakıcılık yapmak için yuvada kalır. Bu görevi Alfa dişisi kesinlikle üstlenmez.

Mirketlerin; tehlikelerden korunma, yavru mirketlere bakma, toprağı kazma, güneşlenme, toplanma ve saldırganlık gibi pek çok farklı durum için çıkardıkları birbirinden farklı sesleri mevcuttur. 20’den fazla ses çıkaran mirketler bu sesler sayesinde birbirleriyle oldukça iyi haberleşir. Örneğin aralarından biri kayıp ise birlikte aramaya çıkarlar ve bu sesler sayesinde birbirleriyle haberleşerek kayıp arkadaşlarını arayıp bulurlar.

Çıkarılan sesin ya da yapılan çağrının akustiğinden aciliyet derecesini algılar ve buna göre davranırlar. Örneğin havadan bir yırtıcı tehlikesi söz konusu ise, gerekli sesli uyarıyı alan sürü üyeleri çömelip gizlenirler.

Farklı mirket sürüleri arasında düşmanlık olabilir. Sürü liderinin yani alfa erkeğinin eşi ölürse düşman sürüden asla eş seçimi yapamaz.

İki düşman mirket sürüsü arasında kavgalar olabilir ve genellikle üçlü gruplar halinde birbirlerine saldırırlar. Alfa erkeği mücadeleyi yönetir ve mücadelenin ne zaman sona ereceğine de o karar verir.

Farklı mirket sürüleri arasındaki kavgalar çok şiddetli olabilir ve ciddi yaralanmalar hatta ölümlerle sonuçlanabilir. Nitekim mirketlerin %19’u bu kavgalar esnasında ölür. Bu oran memeli hayvanlar arasında kayıtlara geçmiş en yüksek orandır.