Otuz Yıl Savaşları Nedir? Avrupa’da Din Savaşlarından Modern Devlete Geçiş

Otuz yıl Savaşları nedir? Avrupa’da din savaşlarından modern devlete geçiş nasıl olmuştur? 17. Yüzyılın önemli gelişmelerinden olan otuz yıl savaşları ve sonrasındaki gelişmeleri inceleyelim;

Otuz Yıl Savaşları Nedir? (1618-1648)

Avrupa’da dini sebeplerle başlayan ancak siyasi, sosyal ve ekonomik sebepleri de olan savaşlardır. Katoliklerle protestanlar arasında gerçekleşmiştir.

Otuz Yıl Savaşları’nın iki temel nedeni vardır;

• Habsburg hanedanının Avrupa’da tek hakim güç olmak istemesi
• Reform hareketleriyle ortaya çıkan Protestanlık hareketinin etkisi

1555 yılında imzalanan Ogsburg Antlaşması ile protestanlar, Katoliklerle eşit haklara sahip olmuş, Protestanlık serbest hale gelmişti.

Otuz Yıl Savaşlarına giden süreçte Katolik İspanya’nın Hollanda’yı işgal etmesi ve  Avusturya kralı Ferdinand’ın Ogsburg Antlaşması’nı çiğnemesi 16 yıl sürecek savaşları başlatmıştır.

Bu gelişmeler üzerine Habsburg kralı Ferdinand protestan Alman prensliklerine; İspanya kralı III. Philip ise Kuzey Hollanda’ya saldırdı. Bu savaşta taraflar şöyledir;

Protestan Birliği: Danimarka, Bohemya, İsveç, Norveç, Hollanda, Protestan Alman prenslikleri

Karolik Birliği: Kutsal Roma Germen İmparatroluğu, İspanya, Avusturya, Bavyera, Katolik Alman prenslikleri

Bu savaşta Fransa, -katolik olmasına rağmen- protestanların yanında yer almıştır. Bu da savaşın gerçek nedeninin dini sebeplere dayanmadığını gösterir.

Savaş sonunda protestanlar üstün gelen taraf oldu ve böylece Westphalia Antlaşması imzalandı.

Westphalia Barış Antlaşması (1648)

Katolikler ile protestanlar arasında imzalanan ve Avrupa’da otuz yıl süren kaos ortamına son veren antlaşmadır.  Antlaşmanın giriş metni şöyledir;

“Bundan sonra Avrupa bağımsız ve özgür devletlerden oluşacaktır. Devletlerin üzerinde herhangi bir üstün otorite yoktur”

Böylece Avrupalı devletler kendi topraklarında “mutlak egemen” konuma geliyordu.

Westphalia Barış Antlaşması’nın Sonuçları

• Avrupa halkına mezhep seçme özgürlüğü tanındı. Din özgürlüğü esas oldu.
• Habsburg Hanedanı itibar kaybetti ve Prusya İmparatroluğu’nun (Almanya) temelleri atıldı.
• Kutsal Roma Germen İmparatorluğu parçalandı.
• Almanya küçük prensliklere bölündü
• Papanın devletler üzerindeki etkisi ortadan kalktı
• Fransa Avrupa’nın en güçlü devleti konumuna geldi ve Almaya geriledi.
• Hollanda, İsviçre, Portekiz bağımsız oldu
• Westphalia Antlaşması ile modern devletler hukukunun temelleri atıldı. Din temelli devlet anlayışı yerine laik ve ulusal devlet anlayışı etkili olmaya başladı. Devletlerarası ilişkilerde sekülerizm (dünyacılık) önem kazandı.
• Devletlerarası ilişkilerde birbirlerinin iç işlerine karışmama ve toprak bütünlüğüne saygı gösterme ülkeleri benimsendi

Modern Devlet Nedir?

Avrupa’da Westphalia Barışı ile ortaya çıkan bir kavramdır. Kilisenin devlet üzerindeki etkisinin ortadan kalktığı, merkezi otoritenin güçlenip tek hakim güç olduğu sistemdir. Modern devletlerin ortaya çıkmasında Avrupa’da yaşanana Coğrafi Keşifler, Rönesans ve Reform hareketlerinin de etkisi büyüktür.