UNESCO Dünya Mirası Listesi Türkiye
UNESCO Dünya Mirası Listesi Türkiye ile ilgili tüm merak ettiklerinizi bu içeriğimizde bulabilirsiniz.
Birleşmiş Milletler’e bağlı Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) kültürel ve doğal öneme sahip Dünya Mirası alanlarının korunması kapsamında, dünyanın her yerinden kültürel ve doğal alanlar UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alır. Bunun için belirli kriterler göz önünde bulundurulmaktadır. “UNESCO Dünya Miras Listesi Türkiye” listesindeki alanlara geçmeden önce UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’ne nereler nasıl girebiliyor bir bakalım;
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Hangi Yerler Dünya Mirası Olabilir?
UNESCO Dünya Mirası Listesi, Genel Kurul’un seçtiği 21 taraf devletten oluşan bir komitenin yönettiği “Dünya Mirası Programı” tarafından yürütülür. Bir yerin UNESCO Dünya Mirası Listesine girebilmesi ya da Dünya Mirası alanı olarak seçilebilmesi için elbette bazı kriterler vardır. Antik bölgeler, tarihi yapılar, adalar, anıtlar, dağlar ya da vahşi alanlar Dünya Mirası alanı olabilir. Örneğin olağanüstü bir doğal güzelliğe sahip olmak, insanoğlunun tarihteki önemli bir başarısını simgelemek bir yerin Dünya Mirası olmasının şartlarındandır.
UNESCO Dünya Mirası Listesi Seçim Kriterleri
Doğal ya da kültürel alanın UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil olabilmesi için “olağanüstü evrensel değere” sahip olması ve belirlenmiş olan 10 kriterden en az birine sahip olması gerekmektedir.
Kültürel Alan için kriterler
-İnsan yaratıcılığının önemli bir örneği olmak
-Belirli bir zaman dilimi içinde insani değerlerin önemli bir değişimini ortaya koymak
-Bir uygarlığa benzersiz bir tanıklık etmiş olmak
-Tarihin önemli aşamalarını ortaya koyan bir örnek olmak
-Çevre-İnsan etkileşiminin güzel bir örneği olmak
-Olağanüstü evrensel öneme sahip eserlerle, olaylarla, geleneklerle ya da inançlarla ilişkilendirilebilir olmak
Doğal Alan için kriterler
-Hem olağanüstü güzellikte olmak hem de büyük bir öneme sahip olmak
-Jeolojik süreçler gibi dünya tarihinin önemli aşamalarını temsil edebiliyor olmak
-Hem ekolojik hem de biyolojik süreçleri önemli derecede temsil edebiliyor olmak
-Biyolojik çeşitliliğin korunması için önemli alanları içermek
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Kaç Yer Vardır?
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde 167 ülkeden toplamda 1154 alan yer almaktadır. Kültürel, doğal ve hem kültürel hem doğal yani karma alanlar olmak üzere 3 grup vardır. 1154 alandan 897’si kültürel, 218’i doğal, 39’u ise karma alanlardır.
Peki UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde hangi ülke daha çok yere sahip? 58 alanı ile en fazla yere sahip ülke İtalya’dır. Temmuz 2021 itibariyle en fazla Dünya Mirası Alanına sahip ilk 10 ülke şöyledir;
- İtalya: 58
- Çin: 56
- Almanya: 51
- Fransa: 49
- İspanya: 49
- Hindistan:40
- Meksika: 35
- İngiltere: 33
- Rusya: 30
- İran: 26
Bu listede Türkiye 19 Dünya Mirası Alanı ile 19. Sırada yer almaktadır.
UNESCO Dünya Mirası Listesi Türkiye
UNESCO tarafından Türkiye’den Dünya Mirası Listesine dahil edilen yer ve yapılar yıllara göre şöyledir;
Kültürel Alanlar
-1985 İstanbul’un Tarihi Alanları
-1985 Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas)
-1986 Hattuşaş: Hitit Başkenti (Çorum)
-1987 Nemrut Dağı (Adıyaman)
-1988 Ksantos ve Letoon (Antalya-Muğla)
-1994 Safranbolu Şehri (Karabük)
-1998 Troya Antik Kenti (Çanakkale)
-2011 Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne)
-2012 Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya)
-2014 Bursa ve Cumalıkazık: Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğuşu (Bursa)
-2014 Pergamon Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir)
-2015 Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri (Diyarbakır)
-2015 Efes (İzmir)
-2016 Ani Tarihi Kenti (Kars)
-2017 Afrodisias (Aydın)
-2018 Göbeklitepe (Şanlıurfa)
-2021 Arslantepe Höyüğü (Malatya)
Hem kültürel hem doğal alanlar
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan kültürel ve doğal alanlar iki tanedir;
-1985 Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir)
-1988 Pamukkale-Hierapolis (Denizli)
UNESCO Dünya Mirası Listesi dışında ayrıca adaylık aşamasında kalan yerler arasında Sümela Manastırı, İshak Paşa Sarayı, Tuz Gölü, Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi, Ahi Evran Türbesi, Anadolu Selçuklu Medreseleri, Çanakkale 1. Dünya Savaş Alanlarını sayabiliriz.
UNESCO hakkında ayrıntılı bilgi için UNESCO Nedir? başlıklı içeriğimizi; UNESCO Dünya Mirası ile ilgili ayrıntılı bilgi için ise UNESCO Dünya Mirası Nedir? başlıklı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.