UNESCO Dünya Mirası Nedir? UNESCO Dünya Mirası Hakkında Bilgi

UNESCO Dünya Mirası Nedir? Hangi yerler için dünya mirası sıfatı kullanılıyor ve bu ne anlama geliyor? UNESCO, Birleşmiş Milletler‘e bağlı kuruluşlardan bir tanesidir. Birleşmiş Milletlerin Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütüdür. Belli seçim kriterleri doğrultusunda kültürel ya da doğal öneme sahip alanlar UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yerini bulabilir. Türkiye’de de bu listeye girmeye hak kazanmış olan bir çok yer bulunmaktadır. Bunun için UNESCO Dünya Mirası Listesi Türkiye başlıklı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.

Dünya Mirası Nedir?

UNESCO’ya göre miras; “geçmişten kalan, günümüzde yaşadıklarımız ve gelecek nesillere aktardıklarımızdır. Kültürel ve doğal mirasımız hem yeri doldurulamaz yaşam hem de ilham kaynaklarıdır.”

UNESCO tarafından kabul edilen 1972 tarihli “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına İlişkin Sözleşme”de de yer aldığı gibi dünya çapında insanlık tarihi için büyük değer olarak kabul edilen kültürel ya da doğal mirası korumak amaçlanır. Dünya Mirası alanları dünyanın neresinde olursa olsun dünyanın tüm halklarına aittir.

UNESCO Dünya Mirası Amaçları

UNESCO’nun belirlediği misyon çerçevesinde “Dünya Mirası” başlığı altında amaç ve görevler şöyle tanımlanmaktadır;

• Ülkeleri doğal ve kültürel miraslarının korunmasını sağlamaya teşvik etmek ve yardımcı olmak için teknik yardım sağlamak, kamuoyunun bilinçlendirilmesini sağlamak
• Ülkeleri, kendi ulusal sınırları içindeki alanları Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmek amacıyla aday göstermeye teşvik etmek
• Tehlike altında olan Dünya Mirası alanları için yardım etmek, uluslar arası alanda işbirliğini teşvik etmek

Peki Dünya Mirası Listesi’ne girince ne olur? Kültürel ya da doğal bir alanın dünya mirası listesine girmesi; o yerin koruma altına alınmasını sağlamakla birlikte ait olduğu bölgeye ciddi bir prestij sağlar ve bu da turizmde olumlu bir şekilde etkisini gösterir.

Dünya Mirası Sözleşmesi (1972) Nedir?

Sözleşme doğal ve kültürel varlıkların korunmasına yönelik amaç, hedef ve yöntemleri içerir. Sözleşmede doğa ve insan arasındaki dengenin önemine vurgu yapılmakla birlikte doğa-insan etkileşimini de temele alır. Ayrıca taraf devletlerin doğal ve kültürel alanların belirlenmesi, korunması gibi rollerini ortaya koyar.

Stratejik Hedefler

Dünya Mirası Sözleşmesine göre stratejik hedefler 5 ana başlığa ayrılmıştır. Bu hedefler İngilizce isimlerinin baş harflerine istinaden “5 C” olarak da nitelendirilir.

Güvenilirlik (Credibility)

Büyük bir evrensel değere sahip kültürel ve doğal varlıkların temsil edilmesine yönelik olarak Dünya Mirası Listesinin güvenilirliğini arttırmak

Koruma (Conservation)

Doğal ve kültürel varlıkların etkili bir şekilde korunmasını sağlamak

Kapasite Geliştirme (Capacity-Building)

Doğal ve kültürel varlıkların Dünya Mirası Listesi’ne aday gösterilmesini teşvik etmek

 İletişim (Communitacion)

Dünya Mirası hakkında insanların farkındalığını, katılım ve desteğini iletişim aracılığıyla arttırmak.

Topluluklar (Communities)

Dünya Mirası Sözleşmesinin uygulanması konusunda toplulukları buna dahil etmek.

Dünya Mirası Sözleşmesinin İçeriği

Taraf devletler Dünya Mirası Sözleşmesini imzalayarak Dünya Miraslarını korumayı taahhüt etmektedir. Ayrıca taraf devletler kültürel ve doğal mirasın korunmasını bölgesel planlama programlarına dahil etme ve bu doğrultuda gerekli olan personel ve hizmetin sağlanması ya da gerekli araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin yapılarak önlemlerin alınmasına teşvik edilir. Taraf devletler bu anlamdaki tüm faaliyetlerini sözleşme gereği raporlamak zorundadır.

Sözleşmede Dünya Mirası Fonu’nun kullanım koşulları ve yönetimi ile ilgili de bilgilere yer verilmektedir.

Dünya Mirası Yönetim Organları

Genel Kurul ve Komiteden oluşan yönetim organlarının özellikleri şöyledir;

Genel Kurul

Dünya Mirası Sözleşmesi’ne taraf olan tüm devletlerin temsilcilerinin dahil olduğu bir organdır. Her iki yılda bir toplanır ve her ülkenin oy hakkı vardır.

Komite

Sözleşmeye taraf devletlerden 21’i komite üyesidir. Bu üyeler Genel Kurul tarafından seçilir. Yılda bir kez toplanır. Komitenin en önemli görevlerinden biri Dünya Mirası Sözleşmesinin uygulanmasını sağlamaktır. Ayrıca Dünya Mirası Fonundan talep eden devletlere yardım tahsis edilmesini sağlar. Doğal ya da kültürel bir varlığın Dünya Mirası Listesi’ne alınmasına karar veren organdır.

Dünya Mirası Fonu

Dünya Mirası Fonu, büyük oranda taraf devletlerin katkılarından oluşur. Ayrıca bu katkıların önemli bir kısmı zorunludur. Bunun dışında en çok tehdit altında bulunan alanlara öncelik verilmek suretiyle taleplere göre ülkelere destek sağlar.

UNESCO hakkında daha detaylı bilgi için UNESCO Nedir? başlıklı içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.