Anglosaksonlar Kimdir? Anglosaksonlar Hangi Millet?
Anglosaksonlar kimdir ve hangi kültüre aittirler? Tarihte sayısız kavim ve topluluk vardır. Bu topluluklardan bazıları dünya tarihinde çok etkili olamamış, bazıları ise siyasi, dini, kültürel ve toplumsal açılardan tarihte önemli izler bırakmışlardır. Bunlardan biri de Anglosaksonlardır.
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Anglosaksonlar Kimdir?
Anglosakson tabiri iki kabilenin isminin birleşmesinden meydana gelir. Roma İmparatorluğu döneminde günümüzde Almanya Hamburg’un kuzeybatısında kalan böle Germenia olarak adlandırılırdı. Buradaki Angles ve Saxon adındaki iki kabilenin birleşmesinden Anglo-Sakson ifadesi ortaya çıkmıştır.
5. yüzyılda Angles, Saksonlar ve Jütler olmak üzere üç Cermen kabilesi kıta Avrupasından gelerek Roma İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra Britanya Adaları’na yerleşmişlerdir. Bu göçmenlerin torunları da Anglo-Saksonlar olarak adlandırılmıştır. Yüzyıllarca Britanya’da etkin olan Anglo-Saksonlar gerek siyasi gerekse kültürel alanda önemli değişimlere imza atmışlardır.
Anglo-Sakson Krallıkları
Bu bölgeye kendi dillerini ve dinlerini getiren Cermen kabileleri ilk olarak kabileler halinde örgütlenseler de zaman içinde küçük krallıklar kurmaya başladılar. Angluslar, Saksonlar ve Jütlerden oluşan Cermen halkları 5. Yüzyıl itibarıyla, Britanyalı kabile şefi Vortigern’in İrlandalı işgalcilere karşı durmak için davet etmesi üzerine Kuzey Almanya’dan göç etmişler ve İngiltere’nin farklı bölgelerinde çeşitli krallıklar kurmuşlardır.
Kent; Hristiyanlığa geçen ilk Anglo-Sakson krallığı olmuştur.
Northumbria; 7.yüzyılın en güçlü Anglo-Sakson krallığıdır.
Mercia; 8.yüzyılın en güçlü Anglo-Sakson krallığıdır.
Wessex; Wessex Kralı Büyük Alfred, Danimarka Vikinglerini yenmeyi başaran tek kraldır. Wessex Krallığı dışındaki diğer Anglo-Saksın krallıkları Danimarka yönetimi altına girmiştir.
Büyük Alfred, Vikinglerin istilalarına karşı kasabalar inşa ettirdi ve bu kasabaların her birinin birbirine yakın olmasına özen gösterildi. Bazı kasabalar eski Roma yerleşim yerlerinin üzerine inşa edildi. Anglo-Saksınlar tarafından bu dönemde inşa edilen kasabalar gelecekte İngiltere’nin modern şehirleri olacaktı. (Bu şehirler Oxford, Exeter, Southampton ve Winchester gibi şehirlerdir.)
Kral Athelstan; Büyük Alfred’in torunudur ve İngiltere’nin ilk kralı olmuştur. 925-939 tarihleri arasında hüküm süren Kral Athelstan, İskoçya ve Galler’deki kralları da yenilgiye uğratmıştır.
Anglosakson Kültürü
Cermen kabilelerinin başlarda farklı lehçelere sahip oldukları biliniyor. Ayrıca Angles ve Saxon kabilelerinin konuştuğu dil, bugünkü İngilizce’nin temelini oluşturmuştur.
Anglus, Sakson ve Jüt kavimlerinin karışımı olan bu Cermen halkı, 400’lü yıllardan itibaren o dönemde Roma İmparatorluğu tarafından Britanya olarak adlandırılan adayı istila eden bu kavimler 9. yüzyıldaki Viking istilasına kadar adanın yönetimini ellerinde bulundurmuşlardır.
Kuzey Almanya’dan İngiltere’ye göç eden bu Cermen halkları 400’lü yıllardan 1066 yılına kadar günümüz İngiltere topraklarında yaşamaya devam etmiştir.
Anglosakson ülkeleri günümüzde İngilizce dilinin konuşulduğu ülkeleri kapsamaktadır. ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda, Anglosakson ülkeleri olarak kabul edilir.
Günümüzde ise Anglo-Sakson, İngilizleri tanımlamak için kullanılan bir tabirdir.
Germen mitolojilerine inanan ve pagan inanca sahip olan Anglo -Saksonlar 6. yüzyıldan sonra Hristiyanlığı benimsemişlerdir.
At ise onlar için kutsal kabul edilirdi ve doğurganlığın sembolüydü.
Eski Roma şehirlerinde yerleşmeyi tercih etmediler ve tarım merkezlerine, nehir kıyılarına ve doğal liman kıyılarına yerleştiler.
Anglo-Saksonların Sonu
Vikingler 11. yüzyılın başlarında İngiltere akınlarına devam ederek Anglo-Sakson topraklarını geri aldı. Böylece kısa bir süreliğine de olsa İngiltere; Danimarka kralı Knut tarafından yönetilmekte olan imparatorluğun bir parçası durumuna geldi. Kral Edward döneminde İngiliz tahtını geri kazanmayı başararak İngiliz topraklarındaki Vikingleri yenilgiye uğratmayı başarsalar da Vikingler ile yapılan çetin mücadeleler onları zayıflatmıştı. Nitekim tekrar bir Viking saldırısına maruz kalan Anglo-Saksonlar başarılı olamadı ve 1066 yılında İngiltere Normandiya Dükü William’ın eline geçti. Bundan sonra İngiltere tarihinde yeni bir dönem başlamış oldu.
Vikinglerin istilaları sonucu İngiltere’deki Anglo-Sakson hakimiyeti zayıflamıştır. Bölgeye Normanların gelmesi ise Anglo-Sakson hakimiyetinin bölgede tamamen son bulmasına sebep olmuştur.
Norman Fethi sonrası Anglo-Sakson soylularının bir çoğu sürgüne gönderildi. Bazıları ise İskoçya, İrlanda ve İskandinavya gibi bölgelere kaçtı. Bazı Anglo-Saksonlar Bizans İmparatorluğu’nda paralı askerlik yaptı.