Antik Roma’da Günlük Yaşam Nasıldı? Eski Roma’da Günlük Hayat

Antik Roma’da günlük yaşam nasıldı? Bu içeriğimizde Roma İmparatorluğu’nun siyasi tarihinden ziyade o dönemde yaşayan sıradan insanların kıyafetleri, yiyecekleri, aile yapısı gibi günlük hayatlarına dair özellikleri inceliyoruz.

Antik Roma’da Günlük Yaşam

Antik Çağ’da Romalılar günlerinin büyük bölümünü çalışarak geçirirdi. Antik Roma’da günlük yaşam, sabah hafif bir kahvaltıyla başlardı. Ekmek ve su (ya da şarap) tüketirlerdi ya da okula/işe giderken buğdaylı gözleme satın alıp tüketirlerdi.

Giyim

Giysilerin çoğu yünden yapılmıştı. Mısır’dan getirilen keten, Hindistan’dan getirilen pamuk ve Çin’den getirilen ipek malzemelerle yapılan kıyafetler sosyal statüsü yüksek kişiler tarafından giyilirdi.  Giyim insanların sosyal statüsünü temsil ederdi. Antik Roma’da en fazla tercih edilen giysi hem erkek hem de kadınlar için tunikti. Tuniğin kalitesi, uzunluğu ve rengi, giyen kişinin sosyal statüsü hakkında bilgi verirdi.

Şöyle ki;

Senatörlerin tuniklerinde geniş mor bir şerit olurdu. Şövalyelerin kıyafetlerinde ince mor şerit olurdu. Şeritlerin genişliği memurun statüsünü gösterirdi.

Bekar kızlar beyaz giyerdi. Evlendikten sonra renkli kıyafet giyebilirlerdi. Zengin ve evli Romalı kadınlar tuniklerinin üzerine uzun ve kolsuz bir giysi olan stola giyerdi. Stola kemerlere tutturulan uzun ve pileli bir elbiseydi.  Genellikle kurdelelerle süslerlerdi.

Kadın ve erkekler soğuk havalarda pelerin giyerlerdi. Kadınların giydiği pelerine palla denirdi.

Romalı erkekler vücutlarına farklı şekillerde sardıkları toga denilen yünden yapılmış kumaş parçalarını giyerlerdi. Togayı sarış şekilleri sosyal ve politik konumları hakkında bilgi verirdi.

Erkekler dize ya da ayak bileklerine kadar uzanan uzun gömlek tarzı tunik giyerdi ve bellerine kemer bağlarlardı. Toga ise üst sınıf erkekler tarafından ev dışında ve resmi durumlarda giyilirdi.  Çalışan erkeklerin tek omzun üzerinden giydikleri tuniğe exomis denirdi.

Köleler boyasız basit yün giysiler giyerdi.

Romalılar deriden yapılmış açık sandaletler giyerdi. Ancak kış mevsiminde calcei denilen kapalı botları giyerlerdi.

Palla; Romalı kadınların giydiği, yün ya da ketenden yapılmış ve vücuda sarılan dikdörtgen bir kumaştı. Stili ve rengi giyen kadının sosyal statüsünü gösterirdi.

Fibula; Toga ve pelerinleri sabitleyen aksesuarlardı. Bronz, gümüş ya da altından yapılırdı ve bazen değerli taşlarla süslenirdi.

Caligae; Romalı askerler ve alt sınıf sivillerin giydiği deriden yapılmış sandalet ya da botlardı.

Lorica; Romalı askerlerin giydiği zırhtı. Zincir, demir ya da bronz çeşitleri vardı.

Yemek Kültürü

En sevdikleri gıdalar Akdeniz Üçlüsü olarak adlandırılan zeytinyağı, arpa ve şaraptı.

Temel gıdaları tahıl, fasülye, meyve, sebze, ekmek, peynir, zeytin ve bazen de balıktı. Et genellikle özel günlerde yenirdi. Zengin Romalıların beslenme alışkanlıkları oldukça çeşitliydi. Yemek, zengin Romalılar için gösteriş fırsatı, kutlama ve topluluk bağları kurmak açısından önemliydi.

Kahvaltıda ekmek, yumurta, peynir, süt, şarap ve kuru meyve tüketirlerdi. Öğle yemeğinde et, balık, salata, meyve ve şarap tüketirlerdi.

Öğle ile akşam yemeği arasında yedikleri öğün günün en önemli yemeğiydi ve genellikle buğday lapası yerlerdi.

Akşam yemeğine ise cena denirdi. Et, domuz eti, balık, sebze ve şarap tüketirlerdi.

Bir davet yemeğinde salatalar, sebzeler, uskumru, kefal, yılan balığı, istiridyenin yanı sıra kuzu, domuz, kaz, tavuk, ördek ve tavus kuşu gibi et yemekleri olurdu. Tatlı olarak meyve ve ballı kekler ikram edilirdi.

Farklı içecekleri olsa da şarap Roma’da çok sevilirdi. Erkekler, kadınlar, hatta köleler ve çocuklar bile şarap içerdi. Ancak sarhoş olmayacak kadar, az miktarlarda tüketirlerdi. Hatta çok fazla şarap içenler küçümsenirdi.

Zengin Romalılar yiyeceklerine çok para harcardı. İyi bir aşçı köle için yüklü miktarda paralar öderlerdi.

Sosyal Sınıflar

Roma’da sosyal sınıflar, günlük hayat üzerinde doğrudan etkiliydi.

Üst sınıf politikacı ve üst düzey yetkililerdi. Büyük bir güce sahiplerdi ve çok zenginlerdi. Bir alt sınıftaki şövalyeler zengin iş adamları ve kamu görevlileriydi.

Basit hayatları olan çiftçi, tüccar ve zanaatkarlar ise en büyük grubu oluşturuyordu. En alt sınıfta ise köleler vardı. Çok çalışırlardı ve çok zor bir hayatları vardı.

Aile Hayatı

Baba evin reisiydi. Anne evin bakımı ve evde çocukların eğitiminden sorumluydu. Eğer varsa ailenin kölelerinden de anne sorumluydu. Erkek çocukların büyüyünce babaları gibi olmaları ve sorumlulukları üstlenmeleri beklenirdi. Kız çocuklardan ise evlenince iyi bir eş, iyi bir anne olmaları beklenirdi ve bu yönde eğitilirlerdi.

Akrabalar genellikle aynı evde ya da yakın otururlardı. Ailenin en yaşlı erkek üyesine Pater Familias (aile babası) denirdi. Bu kişi baba, büyükbaba, ağabey ya da amca olabilirdi ve ailenin reisiydi. Aile üzerinde mutlak bir yetkiye sahipti. Onları cezalandırabilir, sürgüne gönderebilir, dövebilir ve hatta öldürebilirdi. Aile üyelerinin aile babasına koşulsuz saygı göstermesi gerekiyordu. Tüm bunlara rağmen Romalılar adaletsiz ve zalim aile babalarından hoşlanmazlardı. Pater Familias, tüm aile üyelerinin eylemlerinde sorumluydu. Aile üyelerinde biri bir suç işlerse aile babaları da bu suçtan sorumlu tutulurdu.

Çocukların ne giyeceğine ya da nasıl giyineceğine, nasıl bir eğitim alacaklarına aile babası karar verirdi.

Erkek çocukların topluluk önünde konuşma ve savaşçılık eğitimi almasına önem verilirdi.

Yaşlılara saygı önemliydi. Ölen büyüklerinin onuruna gladyatör oyunları düzenler ve şehirdeki herkesi törenlere davet ederlerdi.

Çocuklar sabahları eğitimlerini aldıktan sonra vakitlerini oyun oynayarak geçirirlerdi. Bebekler, oyun evleri, toplar gibi oyuncaklarla oynarlardı. Uçurtma uçurmak, çember yuvarlamak, saklambaç, savaş oyunları en sevdikleri oyunlardandı.

Romalı Kadınlar

Romalı kadınların kanuni hakları vardı. Mülk ve meslek sahibi olabilirlerdi ancak oy kullanamaz ve kamu görevlerinde bulunamazlardı. Kız çocukları mirastan eşit pay alırlardı. Kızlara sadece okuma yazma ve ev işleri eğitimi verilirdi. Dar gelirli ailelerin çocuklarına ya evde eğitim verilir ya da hiç eğitim alamazlardı. Yani okula gitme şansları pek yoktu.

Romalı kadınların kanuni hakları olsa da toplumsal anlamda birçok zorluk yaşamaktaydılar. Toplumsal beklentilere uymadıkları takdirde ceza ve sürgünle karşı karşıya kalabilirlerdi. Toplum içinde ne giyim kuşamları, davranışları konusunda katı kurallara uymak zorundaydılar. Genellikle halka açık yerlerde konuşamazlardı.

Düğün ve Evlilik

Evlilik ömür boyu sürmek zorundaydı ve ölüm dışında evliliğin bitmesinin yolu yoktu. Boşanma asla olumlu karşılanmazdı.

Aile babası, çocuklarına uygun bir eş bulmak için çabalardı. Eşler arasında uzaktan da olsa asla akrabalık ilişkileri olmamalıydı. Kızlar genellikle yirmili yaşlarının başında evlendirilirdi.

Nişan yüzüğü sol elin yüzük parmağına takılır ve böylece gelinin damada daha derinden aşık olmasını sağlayacağına inanılırdı.

Gelinlik olarak giyilen giysiye özel bir kemer takılırdı. Herkül Düğümü adıyla bilinen bir şekilde düğümlenen bu kemer düğün bitiminde damat tarafından çözülürdü. Gelin ayrıca saçına çiçek ve duvak da takardı.

Gelin evinde dans ve eğlence eşliğinde düğün yemeği verilirdi. Kız çocuklarına doğduklarında bulla denilen bir madalyon verilirdi. Gelin, düğün günü bu madalyonu babasına geri verirdi. Bu da gelinin, babasına veda edip evlenmeye hazır olduğu anlamına gelirdi. Gelin ayrıca tüm oyuncaklarını çevresine dağıtırdı ve böylece artık çocuk olmadığını ve evliliğe hazır olduğunu göstermiş olurdu.

Evcil Hayvanlar

En yaygın evcil hayvan köpekti. Kedi evcil hayvan olarak bakılmaz ve sevilmezdi. Diğer bir yaygın evcil hayvan ise gelincikti. Bunun sebebi gelinciklerin, fareleri evlerden uzak tutabilmesiydi.

Bunun dışında kuşlar, tavşanlar, sincaplar, aslanlar ve kaplanlar da evcil hayvan olarak beslenirdi.