Fransız İhtilali Nedir? Fransız İhtilalinin Nedenleri ve Sonuçları
Fransız İhtilali nedir? Fransız İhtilalinin nedenleri ve sonuçları nelerdir? Var olan bir düzenin çoğunlukla halk hareketi sonucu kökten değişimi ihtilal olarak adlandırılır. Bu içeriğimizde 18. yüzyılda Fransa’da gerçekleşen ve sadece Fransa için değil tüm Avrupa için önemli etkiler bırakan ihtilali tüm yönleriyle ele alıyoruz.
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Fransız İhtilali Nedir?
1789 yılında Fransa’da gerçekleşen devrimdir. O döneme kadar mutlakiyet ile yönetilmekte olan Fransa’da kralın sınırsız güç ve yetkisi vardı. Durum böyle olunca krallar baskıcı ve keyfi bir yönetim sergiliyordu. Kral dışında ayrıcalıklı sınıfın da diğer sınıflar üzerinde baskısı hissedilmekteydi. Ayrıcalıklı sınıflar soylular ve ruhban sınıfıydı. Dengesiz bir toplumsal yapı söz konusuydu. Örneğin soylular ve ruhban sınıfının sahip olduğu siyasal, sosyal ve ekonomik ayrıcalıklara karşılık; toplumsal çoğunluğu oluşturan ve ekonomik faaliyetlerde etkin olmaları ve devlete ödedikleri yüklü vergilere karşılık, orta sınıftaki burjuva ile alt sınıftaki köylüler bir çok haktan mahrum bırakılmıştı. İngiltere ile yapılan Yedi Yıl Savaşlarının sebep olduğu ekonomik sıkıntılarla birlikte halk üzerinde yoğun bir vergi yükü oluşmasına da sebep olmuş, halk yoksullaşmıştı.
İngiltere ve Amerika’daki demokratikleşme hareketleri, Fransız aydınlarının mutlakiyet yönetimine yönelik eleştirileri, eşitlik, adalet, hak ve özgürlükler bağlamındaki düşünceleri toplumun değişime yönelik fikirlerini güçlendirmişti.
Fransız İhtilalinin Nedenleri
Yukarıda verdiğimiz bilgiler doğrultusunda Fransız İhtilalinin nedenlerini maddeler halinde görelim;
- Mutlakiyete dayalı krallık rejiminin baskısı
- Halkın sınıflara ayrılmış olması
- Montesquieu, J. J. Rousseau gibi Fransız aydınlarının etkisi
- Amerika’da bağımsızlık mücadelesi sonunda İnsan Hakları Bildirisinin yayınlanması
- İngiltere’de Magna Carta’nın ilan edilerek hak ve özgürlüklerin sağlanması
- Yedi Yıl Savaşlarının ekonomiyi olumsuz etkilemesi
- Fransız sarayının aşırı masraflarına ve lüks yaşamına karşılık halkın yoksullaşması ve ağır vergiler altında ezilmesi
İhtilalin Gelişimi
Dönemin Fransa kralı XVI. Louis, devletin ekonomisini düzeltmek için çareler bulmak amacıyla meclisi toplantıya çağırdı. Böylece Versay Sarayı’nda Etejenaro Meclisini toplandı. Aslında bu meclis halka yeni vergiler yüklemek amacıyla toplanmıştı. Ancak bu mecliste yer alan ve çoğunluğu oluşturan burjuva ve köylü vekiller, milletin gerçek temsilcileri olduklarını ileri sürerek Etejenaro’yu Ulusal Meclis ilan ettiler. Kral bu durumu kabul etmeyince de Ulusal Meclis anayasa yapmak amacıyla bu kez kendini Kurucu Meclis ilan etti. Kralın bu meclisi dağıtma teşebbüsü ise bu kez büyük bir isyana yol açacaktı.
Kral XVI. Louis, yabancı askerlerle meclisi dağıtmaya çalışınca halk silahlanarak Bastil Hapishanesini basıp siyasi mahkumları serbest bıraktı ve isyan tüm Fransa’ya kısa sürede yayıldı. 14 Temmuz 1789 tarihinde gerçekleşen bu olay Fransız İhtilalinin başlangıcı olarak kabul edilir.
Kurucu meclis, soyluların ve rahiplerin ayrıcalıklarına son verdi. İnsan ve Vatandaşlık Hakları Bildirisi’ni yayınladı. Anayasa hazırladı ve bu anayasa ile meşrutiyet yönetimine geçildi. İnsan ve Vatandaşlık Hakları Bildirisi’nde her insanın doğuştan özgür olduğu, tüm insanların eşit olduğu ve devletin halk tarafından seçilen temsilciler tarafından yönetilmesi gerektiği yazılıydı.
Kral XVI. Louis bu sisteme karşı çıktığı için 1792’de idam edildi. Napolyon Bonaparte imparator oldu. Böylece Fransa’da birinci imparatorluk dönemi başladı. Fransız İhtilali 1804 yılına kadar devam etti.
Fransız İhtilalinin Sonuçları
- Fransa’da feodalite ortadan kalktı.
- Mutlak monarşi yerine meşruti monarşiye geçildi. Ulus egemenlik fikri güçlendi.
- Eşitlik, özgürlük, adalet, demokrasi kavramları güçlendi.
- Milliyetçilik akımı hızla yayıldı. Milliyetçilik akımı çok uluslu imparatorlukların parçalanmasına sebep olurken ulus devletler ortaya çıkmaya başladı.
- Yeni Çağ sona erdi, Yakın Çağ başladı.
- Fransa, Napolyon Bonaparte yönetiminde Avrupa’da önemli bir güç haline geldi.
- Fransız İhtilali’nin yaydığı fikirlerin kendi ülkelerinde yayılmasını önlemek isteyen Avrupa Devletleri Fransa’ya karşı mücadele başlattı ve böylece ihtilal savaşları yaşandı.
Fransız İhtilalinin gerçekleştiği dönemde Osmanlı Devleti gerileme dönemi içindeydi. Fransız İhtilalinin, çok uluslu bir imparatorluk olan Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri için Fransız İhtilali’nin Osmanlı Devleti’ne Etkileri başlıklı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.