Gelincik Nasıl Bir Hayvandır? Gelincik Nerede Yaşar?

Gelincik nasıl bir hayvandır? Gelincik adı Latince furittus kelimesinden gelir ve bu kelimenin anlamı “küçük hırsız”dır. Gelincik, vahşi Avrupa kokarcasının evcilleştirilmiş bir türü olarak kabul edilir. Sansargiller familyasına aittir. Bu familyada gelincik dışında porsuk ve vizon gibi hayvan türleri de vardır.

Gelincik Nasıl Bir Hayvandır?

Uzun ve ince bir gövdeleri vardır. Ortalama uzunlukları 50 cm. kadardır. Son derece hafif olan gelinciklerin ortalama ağırlığı yarım kilo ile 2 kg. arasında değişir. Ancak erkek ve dişiler arasında büyüklük farkı vardır ve erkekler dişilerden çok daha büyüktür. Siyah, beyaz ve kahverengi olabilirler. Kış mevsiminde tamamen beyaz renge bürünürler.

Gelincikler gün doğumunda ve günbatımında aktif olurlar. Günlerinin 14-18 saatini uyuyarak geçirirler.

Kokarca gibi gelinciklerin de anüs bölgelerinde koku bezleri vardır. Bu bezlerdeki salgıları kendi bölgelerini işaretlemek için kullanırlar. Kokarcalar gibi kendilerini savunmak için ya da korktuklarında da bu bezlerden koku salgılarlar ancak bir kokarcanın saldığı koku kadar ağır bir koku yaymazlar. ABD’de evcil gelincikler, koku bezleri çıkarılarak satılmaktadır.

Heyecanlandıkları zaman ünlü gelincik danslarını yaparlar. Gelincik dansı çevik hareketlerle yana doğru atlama, sıçrama ve bir yerlere kendi çarpma şeklinde kendini gösterir. Korktukları zaman bir kedi gibi tıslarlar.

Gelincik Nerede Yaşar?

Avrasya’nın tamamına yakını, Afrika ve Amerika’nın kuzeyinde yaygın olarak yaşarlar. Buna karşılık İrlanda, İzlanda ve Atlantik okyanusu adalarında yaşamazlar.

Ormanlık alanların kenarları, tarlalar, otluk bölgeler doğal yaşam alanları olabilir. Yaz aylarında bilhassa tarımsal alanlarda görülürler. Ormanların derinlikleri, çöl ya da dağlar gelinciklere göre değildir.

Yuva için çoğunlukla fareler tarafından terk edilen tünelleri kullanarak içlerini kuş tüyleriyle doldurur ve rahat edecekleri bir ortam oluştururlar.

Gelincik Kaç Yavru Doğurur?

Ortalama gebelik süresi 40 gündür.  Genelde tek seferde 5 yavru dünyaya getirseler de 10 yavru dünyaya getirdikleri de olur. Ancak gelinciklerde yavru ölümü çok yaygındır ve çoğu bir yaşına gelmeden ölür.

Yavrularını 1-1,5 ay emzirir. Yavrular 3 aylık olunca artık bağımsızdırlar. Ortalama yaşam süreleri 5 senedir.

Kızıl tilki ve yırtıcı kuşlar, gelincikler için çok tehlikelidir.

Gelincik Ne Yer?

Etobur bir memelidir. Metabolizmaları hızlı çalıştığı için sık sık beslenmeleri gerekir. Evcil hayvan olarak tıpkı bir kedi maması gibi kuru mamalarla beslenebilirler. Bitkileri iyi sindiremezler. Bu nedenle bitki ve meyve yiyemezler.

Küçük memeliler gelinciklerin temel besin kaynağını oluşturur. Özellikle de kemirgenler. Kemirgen bulamadıkları durumlarda kuş ve kuş yumurtaları, kertenkele, yavru tavşanlarla da beslenirler. Hatta yenidoğan yavru kedileri bile yiyebilirler.

Gelincik İnsana Zarar Verir mi?

Evcil bir tür olan gelinciklerin evcilleştirilmeleri 2500 yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Yaygın bir şekilde evcil hayvan olarak beslenmektedir. Örneğin ABD’de evcil hayvan olarak bakılan gelincik sayısının 5 milyon olduğu biliniyor. Ancak bazı ülkelerde ya da bazı ülkelerin bölgelerinde evcil hayvan olarak beslenmesi, ticareti yasaklanmıştır.

Gelincikler insanlara zarar vermez. Hatta özellikle çiftçiler için oldukça faydalı olabilirler. Çünkü tarlalara zarar veren hayvanları avlayarak tarım alanlarını korumuş olurlar.

Gelinciklerin insanlar tarafından evcilleştirilmesinin gerçek nedeni kesin olarak bilinmese de av amaçlı olduğu tahmin edilmektedir.  Uzun ve ince yapıları sayesinde deliklere girip kemirgenleri, köstebekleri ya da tavşanları yuvalarından çıkarmak ve yakalamak konularında beceriklidirler.

Gelincik, 17. yüzyıl itibarıyla Amerika kıtasında da bilinmeye başladı. Burada 20. yüzyılın ilk yarısına kadar özellikle tahıl depolarını kemirgenlerden korumak amacıyla gelincikler kullanıldı. Günümüzde bazı ülkelerde tarlalara zarar verdiği düşünülen tavşanlara karşı gelincikler hala avlanmak için kullanılmaktadır. 2009 yılında Finlandiya Helsinki’de de tavşan popülasyonunu dengelemek için kullanılmaya başlamıştır.

İnsanlarla anatomik ve fizyolojik açılardan birçok benzerlik gösterdiklerinden dolayı gelincikler sağlık alanında araştırmalarda ve deneylerde kullanılmıştır. Örneğin SARS ve H1N1 (Domuz Gribi) incelemesinde, üreme fizyolojisinde, endokrinolojide gelincikler deneysel olarak kullanılmıştır.