Halka Kuyruklu Lemur Nerede Yaşar? Özellikleri Nelerdir?

Kendine özgü uzun siyah beyaz halkalı kuyruğu olan halka kuyruklu lemur nerede yaşar?  Bir primat olan halka kuyruklu lemur, kuyrukları sayesinde en bilinen lemur türlerinin başında gelir.

Halka Kuyruklu Lemur Nerede Yaşar?

Lemur hayvanını ayrıntılı olarak ele aldığımız Lemur Nedir? Lemur Nasıl Bir Hayvandır? başlıklı içeriğimizde lemurların 15 cins ve 100 kadar türü olduğunu belirtmiştik. Bu lemur türlerinin hepsi de Madagaskar’a özgü hayvanlardır. Yani halka kuyruklu lemur Madagaskar Adası’nda, Madagaskar’ın güney bölgelerinde yaşar. Madagaskar dilinde (Malagasy) “maki” olarak adlandırılırlar.

Diğer lemur türlerinden daha yüksek dağlık bölgelerde görülürler. Madagaskar Adası’nın güneyindeki yaprak döken ormanlar, kuru çalılıklar, dağlık ve nemli ormanlar, nehir kıyısı ormanları onların doğal yaşam alanlarını oluşturur.

Türkiye’de Lemur Var mı?

Madagaskar’a özgü hayvanlar olduğu için Türkiye’de doğada halka kuyruklu lemur yaşamaz. Ancak hayvanat bahçelerinde en fazla bulunan lemur türü de halka kuyruklu lemurdur. Türkiye’deki bazı hayvanat bahçelerinde halka kuyruklu lemur görmek mümkündür. İzmir Sasalı Doğal Yaşam Parkı halka kuyruklu lemurların bulunduğu yerlerden biridir.

Halka Kuyruklu Lemur Nasıl Bir Hayvandır? Özellikleri Nelerdir?

Diğer pek çok lemur türünün aksine halka kuyruklu lemurlar gündüzcül hayvanlardır. 25-30 kişilik gruplar halinde yaşayan son derece sosyal canlılardır. En ilginç özelliklerinden biri anaerkil olmaları yani dişinin baskın olmasıdır. Başka bir lemur sürüsüne karşı kendi bölgelerini savunmak baskın dişinin sorumluluğundadır.

Ortalama ağırlıkları 2,2 kg., uzunlukları 40-45 cm.dir. Vücutlarından daha uzun olan 60 cm.lik kuyruk uzunluklarıyla birlikte toplam uzunlukları 110 cm.yi bulur.

En karakteristik özelliği olan kuyruklarında 12-13 beyaz, 13-14 siyah halka vardır ve en son halka hepsinde siyahtır.

Lemurlar ağaçlarda yaşayan hayvanlardır. Ancak halka kuyruklu lemur karada da oldukça fazla vakit geçirir.

Sürü halinde yaşarlar ve bir sürü içinde bulunan lemur sayısı 5’ten 35’e kadar değişir. Ancak en yaygını 14-15 kişilik gruplar halinde yaşamalarıdır.

Sabahları yüzlerini ve karınlarını güneşe dönerek güneşlenmeyi severler.

Diğer lemur türleri gibi koku duyuları oldukça gelişmiştir. Vücutlarında bulunan koku bezleriyle kendi bölgelerini işaretlerler. Özellikle erkekler kokularını kuyruklarına bulaştırarak rakiplerine karşı savurur ve bir koku savaşı verir.

Gürültücü bir primat olan halka kuyruklu lemurlar, mirket ve diğer lemur türleri gibi pek çok farklı sesler çıkarır ve her sesin bir anlamı vardır. Özellikle yiyecek ararken hem gruptaki düzeni korumak hem de birbirlerini olası tehlikelere karşı uyarmak için belli seslerle iletişim kurarlar.

Çoğu primattan farklı olarak halka kuyruklu lemurların göz retinasının arkasında “tapetum lucidum” denilen yansıtıcı bir katman, bir doku tabakası vardır. Bu tabaka onların gece görüşünü arttırır.

Beyinleri nispeten küçüktür. Ancak buna rağmen yapılan araştırmalar halka kuyruklu lemurların temel aritmetik işlemleri anlayabildiğini göstermiştir.

Halka Kuyruklu Lemur Ne Yer?

Fırsatçı bir omnivor olarak tanımlayabileceğimiz halka kuyruklu lemurun en sevdiği yiyecek demirhindi ağacının meyveleri ve yapraklarıdır. Özellikle kış mevsiminde demirhindi ağacı, diyetlerinin yarısını oluşturur. Bunun dışında beslendiği bir çok bitki türü vardır ve çiçekler, otlar, ağaç kabukları yiyecekleri arasındadır. Bir omnivor olduğu için sadece bitki ve meyve yiyerek beslenmez. Yani hem otçul hem de etçildir. Örümcek, tırtıl, çekirge, küçük kuş ve bukalemun diğer yiyecekleri arasındadır.

Halka Kuyruklu Lemurlarda Üreme

Çok eşli bir hayvandır. Nisan-Mayıs ayları üreme dönemidir. 135 günlük bir gebelik süreleri vardır. Genelde tek bir yavru dünyaya getirirler. Yavru halka kuyruklu lemur 70 gramlık bir ağırlıkla dünyaya gelir. 1-2 haftadan sonra anne lemur, yavrularını sırtında taşır ve 5 ay boyunca emzirir.

Vahşi doğada yavru lemurların hayatta kalma şansı ne yazık ki yarı yarıyadır. Zorlu çevre şartları, yırtıcılara av olma ve düşme sonucu ölümler nedeniyle yetişkinliğe ulaşabilen lemur oranı %30’ları bulur.

Esaret altında 30 yıl yaşayabilirler ancak vahşi doğadaki yaşam süreleri ortalama 15 yıldır.

Halka Kuyruklu Lemur’un Nesli Neden Tükeniyor?

2000 kadar sayıları ile nesli tükenme tehdidi ile karşı karşıyadır. Halka Kuyruklu Lemur neslinin tükenmesinin başlıca sebebi habibat kaybıdır. Doğal yaşam alanlarının yok edilmesi lemur neslini ciddi anlamda tehlike altına sokmuştur. Mera ve tarım arazisi, yakıt ve kereste elde etmek gibi amaçlarla ormanların yok edilmesi bu türe büyük zarar vermiştir. Nitekim Madagaskar Adası’nın temel orman örtüsünün %90’ının yok olduğu düşünülüyor.

Zaman zaman yaşanan aşırı kuraklıklar da diğer önemli bir sebeptir.

Ancak halka kuyruklu lemur esaret altında kolayca üreyebiliyor.