Pompei Hikayesi Nedir? Vezüv Yanardağı Patlaması ve Pompei Antik Şehri

Pompei hikayesi nedir? Günümüzde bir antik şehir olan Pompei nasıl bir şehirdi ve nasıl yok oldu? Pompei, İtalya’nın Napoli şehri yakınlarında bulunan antik bir Roma kentidir.

Pompei Hikayesi Nedir? Pompei Şehrinin Acı Hikayesi

Antik Roma’nın tatil kentlerinden biri olan Pompei bu nedenle önemliydi. İlk olarak MÖ 7. yüzyılda Oscan adındaki toplulukların yerleştiği Pompei, Antik Romalılar için sadece tatil yeri değil aynı zamanda ticaret ve tarım merkezlerinden biriydi. Varlıklı Romalılar, tatil için Pompei’de bulunan yazlıklarına gelirdi.  O dönem 20 bin nüfusa sahip olan kentte Roma tanrı ve tanrıçaları olan Venüs, Apollon ve Jüpiter tapınakları vardı.

Ancak bu güzel kent, doğal afetlerle sarsılıyordu. MS 62 yılında çok büyük bir depremle sarsılan Pompei’de pek çok yapı yerle bir oldu. Öyle ki, bu depremden sonra Pompei’yi yeniden inşa etmek yaklaşık 20 yıl sürmüştü. Her ne kadar Pompei halkı depremlere alışkın olsa da bu depremin yıkıcı etkisi ağır olmuştu. Sonraki yıllarda ufak depremlerle sürekli sarsılan Pompei, bu depremlerin tetiklediği yanardağ patlamasıyla tarihin derinliklerine gömülecekti.

Büyük felaket  MS 79 yılında gerçekleşti. 1281 metre yüksekliğindeki Vezüv Yanardağı’nın patlaması Pompei kentinin tamamen yok olup haritadan silinmesine neden oldu. Vezüv yanardağı ile Pompei arasındaki mesafe sadece 12 km uzaklıktaydı. Patlama sırasında yanardağdan saniye başına 1 milyon tondan fazla kül ve kaya fışkırmış, bu küller gökyüzünün tamamını kaplamıştı. Bazı yerlerde bu kül yığınlarının derinliği yaklaşık 3 metreyi buluyordu.

Vezüv Yanardağı’nın faaliyeti iki gün sürmüştü. İlk aşamada 18 saat boyunca devam eden pomza yağmuru gerçekleşti ve bu aşamada bazı insanlar kentten kaçmayı başarabilmişti. Kaçanların değerli eşyalarını da beraberinde götürdükleri tahmin ediliyor. İkinci aşamada ise yüksek hıza sahip, yoğun ve kavurucu kül bulutları her şeyi yakıp yok etmişti. Ölümlerin bir çoğu kül boğulmasından değil ısı kaynaklıydı.

Bu patlamada 20 bin nüfuslu Pompei halkından 16 bin kişi ölmüştü. Tarihte eşi benzeri görülmemiş bu patlama öncesinde yanardağdan dumanların tütmeye başladığını gören halkın neler olduğunu merak ettiği ancak şehri terk etmediği düşünülmektedir.

Pompei hakkında ilginç gerçeklerden bir tanesi Pompei halkının patlamadan sadece bir gün önce ateş tanrısı Vulcan’ı onurlandırmak için festival düzenlemiş olmasıdır. Ayrıca yok olan tek kent Pompei değildi. Bu kente yakın Herculaneum da yanardağ patlamasında yok oldu.

Pompei’nin Keşfi

Patlama ile küllerin içine gömülen Pompei’nin varlığı 18. yüzyıla kadar keşfedilmedi. Tamamen volkanik kül ve magma ile kaplı olan şehir keşfedildiğinde, kentin bir kısmının tamamen aynı kaldığı görüldü. Çünkü yanardağ o kadar hızlı patlamıştı ki her şey öylece kalabilmişti.

Pompei 1748 yılında tesadüfen keşfedildi. Yapılan kazılarda pek çok bilgi gün yüzüne çıkarıldı. Bilim insanları kül tabakasındaki insan kalıntılarını, alçı enjekte etmek suretiyle kalıplarını yaptılar. Pompei’nin altında kalan nesneler, hava ve neme maruz kalmadığı için 2 bin yıl boyunca bozulmadan kalabilmiş; böylece arkeologlar muhteşem kalıntılar elde edebilmiştir. Şehirde halkın günlük hayatta kullandıkları eşyaların yanı sıra amfitiyatro, fırınlar, hamamlar, kamu binaları, tapınaklar ve diğer yapılar keşfedildi. Ayrıca Pompei topraklarının tarıma elverişli olduğu tespit edildi. Ancak ne var ki yapılan kazılar sonucunda ışığa maruz kalma, su hasarı gibi sebeplerle Pompei, bozulmaya maruz kalmaya başlamıştır.

Günümüzde Pompei UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alır ve İtalya’nın en popüler turistik merkezlerinin başında gelir.