Preveze Deniz Savaşı ve Önemi; Preveze Deniz Zaferi Hakkında Bilgi
Preveze Deniz Savaşı nedir ve Preveze Deniz Savaşı’nın önemi nedir? Osmanlı tarihinin en önemli savaşlarından olmakla birlikte Osmanlı donanma tarihinin en önemli savaşı niteliğinde olan Preveze Deniz Savaşı ile ilgili tüm bilgileri bu içeriğimizde bulabilirsiniz.
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Preveze Deniz Savaşı
1538 tarihinde Osmanlı Devleti ile Haçlı donanması arasında yapılan bir deniz savaşıdır. Preveze, bugünkü Yunanistan’ın kuzeybatısında yer alır. Papa III. Paulus’ün çağrısıyla bir araya gelen haçlı donanması, Cenevizli Amiral Andrea Doria komutasında, Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ile karşı karşıya gelmiştir.
Dönemin Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman’dır ve bu dönem Osmanlı Devleti’nin en parlak dönemidir. Karada ardı ardına elde edilen başarılar denizlerde de devam etmektedir. Preveze Deniz Savaşı’na giden süreçte Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa denizlerde önemli başarılara imza atmıştı. Venediklilerden Ege ve Yunan denizlerinde bulunan Egine, Sire, İstendil ve Nakşa gibi pek çok adayı almış ve Korfu Adası’nı kuşatmıştı. Son olarak Calabria sahillerine yapılan saldırının ardından Papa III. Paulus, Osmanlı donanmasını durdurabilmek için harekete geçti. Papanın çağırısıyla İspanya İmparatorluğu, Venedik ve Ceneviz Cumhuriyeti, Papalık Devleti ve Malta şövalyeleri bir araya gelerek Kutsal İttifak denilen Haçlı donanmasını oluşturdu.
Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasında Seydi Ali Reis, Salih Reis, Turgut Reis ve Sinan Reis gibi önemli denizci komutanlar da yer alıyordu.
Preveze Deniz Savaşı’nın Sonuçları
- Haçlı donamasındaki 300’den fazla kadırga ve kalyon, çok sayıda nakliye gemisi ve 55 bin asker gücüne karşılık Osmanlı donamasında sadece 122 kadırga ve yaklaşık 20 bin asker bulunmaktaydı.
- Haçlı donanmasının hem gemi hem silah hem de asker yönünden üstünlüğüne rağmen savaş kesin Osmanlı zaferiyle sona erdi. Osmanlı Devleti, Haçlıların 128 gemisini yok etti ve yaklaşık 3 bin askeri esir aldı. Osmanlı donanması ise hiç gemi kaybetmemişti.
- Barbaros Hayrettin Paşa, Preveze Deniz Zaferinden sonra Ege Denizi’ndeki diğer tüm Hristiyan karakollarını da ele geçirdi.
- Osmanlı Devleti ile Venedik arasında imzalanan antlaşma ile Venediklilere ait Mora ve Dalmaçya’daki yerler, İyonya ve Doğu Adriyatik Denizi’ndeki Venediklilere ait adalar Osmanlı kontrolüne geçti.
- Antlaşmaya göre Venedik Osmanlı Devleti’ne savaş tazminatı ödeyecekti. Böylece Venedikliler ilk kez savaş tazminatı ödemiş oluyordu.
Preveze Deniz Savaşı’nın Önemi
- Preveze Deniz Zaferi ile Akdeniz’de artık Osmanlı donanmasının karşısında durabilecek bir güç kalmamıştı.
- Akdeniz bir Türk gölü oldu.
- Akdeniz’de ilk kez bir Haçlı donanması yok edilmişti.
- Preveze Deniz Savaşı ile Akdeniz’de Osmanlı Devleti’ne geçen üstünlük 1571’deki İnebahtı Deniz Savaşı’nda alınan yenilgiye kadar devam etti.
- Preveze Deniz Savaşı Hristiyan dünyasının Akdeniz’deki hakimiyetini tamamen kaybetmesi anlamına gelmektedir. Dolayısıyla bu savaş hem Hristiyan dünyası için hem de Osmanlı İmparatorluğu için bir dönüm noktası niteliğindedir.
Preveze Deniz Savaşı’nda Gemilerin Önemi
Preveze Deniz Zaferi’nin Haçlı donanmasının sayıca üstünlüğüne rağmen zaferle sonuçlanmasında gemi cinslerinin de etkisi büyüktür. Haçlı donanmasındaki büyük kalyonlara karşılık Osmanlı donanmasında sadece kadırgalar vardı. Bu da Osmanlı Devleti’ne avantaj sağlamıştı. Çünkü Akdeniz iklimi ve rüzgarsız hava ile bölgenin fiziki özellikleri nedeniyle burada kadırgalar daha avantajlıydı. Kalyon adı verilen gemiler yelkenliydi ve manevra kabiliyeti azdı. Bu nedenle Akdeniz’in rüzgarsız ikliminde hızlı hareket edemedikleri için dezavantajlıydı. Buna karşılık kadırgalar daha seri hareket edebiliyor, sığ yerlerde dolaşabiliyordu ve top menzilleri daha uzundu. Bu durum Osmanlı donanmasına büyük avantaj sağlamıştı.