Birleşik Krallık Neresi? Birleşik Krallık’ta Kaç Ülke Var?

Birleşik Krallık neresi ve Birleşik Krallık’a bağlı ülkeler hangileri? 1707 yılında İskoçya Krallığı ile Galler’i de içine alan İngiltere Krallığı’nın siyasi açıdan birleşmesi sonucunda Büyük Britanya Krallığı oluşmuştur. 1801 yılında ise Büyük Britanya ve İrlanda parlamentolarının “Birlik Yasası”nı kabul etmesiyle Birleşik Krallık terimi resmi hale gelmiştir. Aslında Birleşik Krallık’ın resmi adı “Kuzey İrlanda ve Büyük Britanya Birleşik Krallığı”dır.

Birleşik Krallık Neresi?

Avrupa’nın kuzeybatısında yer alır. Doğuda Kuzey Denizi, güneyde Manş Denizi, güneybatıda Kelt Denizi ve Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Tek kara sınırı İrlanda Cumhuriyetidir.

Birleşik Krallık’a Bağlı Ülkeler

Birleşik Krallık ya da Büyük Britanya; İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda olmak üzere dört kurucu ülkeden oluşur. Yani İngiltere ve Birleşik Krallık aynı değildir. İngiltere, Birleşik Krallık bünyesindeki ülkelerden biridir.

Büyük Britanya üç bölgeden oluşur: İngiltere, İskoçya, Galler. Kuzey İrlanda olarak adlandırılan bölge ise; İrlanda Cumhuriyeti’nin bağımsız olmasından sonra Birleşik Krallık’a bağlı olarak kalan İrlanda adasının kuzeydoğu kısmıdır. Kuzey İrlanda’nın bayrağı yoktur.

• Birleşik Krallık’ın en büyük ve kalabalık ülkesi olan İngiltere’nin başkenti Londra,
• İskoçya’nın başkenti Edinburgh
• Galler’in başkenti Cardiff
• Kuzey İrlanda’nın başkenti ise Belfast’tır.

Londra, İngiltere’nin başkenti olmasının yanı sıra Birleşik Krallık’ın da başkenti olarak geçmektedir. 2011 nüfus sayımlarına göre nüfus 63 milyondur.

Birleşik Krallık 1973’te Avrupa Birliği’ne üye olmuş; ancak 2016 yılında yapılan halk oylaması sonucu 2020’de Avrupa Birliği’nden ayrılmıştır.

İngiltere, Birleşik Krallık ülkeleri arasında en fazla alanı kapsayan ülkedir. Birleşik Krallık alanının %53’ünü kapsar. İskoçya Birleşik Krallık’ın %32’sini, Galler %9’unu oluşturur. Kuzey İrlanda küçük bir alana sahiptir ve tepeliktir.

Birleşik Krallık Nasıl Yönetilir?

Üniter parlamenter demokrasi ve anayasal monarşinin hakim olduğu Birleşik Krallık’ın, 8 Eylül 2022’de, 96 yaşında hayatını kaybeden hükümdarı Kraliçe II. Elizabeth, 1952 yılından günümüze 70 yıl Birleşik Krallık tahtında kalmıştır.

Anayasal monarşinin etkin olduğu Birleşik Krallık’ın hükümdarı Kraliçe II. Elizabeth aynı zamanda 16 ülkeden oluşan “Commonwealth Bölgesi”nin de başkanıydı.

Commonwealth Bölgesi 16 ülkeden oluşur ve İngiliz Milletler Topluluğudur. Bu topluluktaki ülkeler İngiltere başta olmak üzere Antigua ve Barbuda, Avustralya, Belize, Grenada, Jamaika, Kanada, Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine, Saint Kitts ve Nevis, Bahamalar, Solomon adaları, Papua Yeni Gine, Tuvalu, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler.

Birleşik Krallık’ın ayrıca 14 “denizaşırı toprak ve 3 “taç toprağı” üzerinde de egemenliği vardır. 14 Britanya Denizaşırı Toprakları arasında Bermuda,  Britanya Antarktika toprakları, Britanya Hint Okyanusu Toprakları, Britanya Virjin Adaları sayılabilir. 3 taç toprağı Manş Denizi’nde Jersey ve Guernsey ile İrlanda Denizi’ndeki Man Adası’dır.

Parlamentosunda; yasama organı Avam Kamarası ve Lordlar Kamarasından oluşan iki meclisli bir yapıdır. Avam Kamarası üyeleri 5 yılda bir halk tarafından seçilir ve esas güç sahibi olan meclistir. Lordlar kamarası daha ziyade sembolik bir meclistir. Hükümetin ve yürütmenin başı Başbakandır ve resmen Kraliçe ya da Kral tarafından atanır.

Birleşik Krallık üniter bir devlettir. Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda özerk yapıdadır. Bu ülkelerin yönetimi Birleşik Krallık Parlamentosu ve hükümeti tarafından belirli konularda yürütülür. Ancak büyük oranda ülkelerin kendi meclisleri tarafından yönetilmekte ve yürütülmektedir.

Birleşik Krallık’ta Ekonomi, Dil, Din

ABD, Çin, Japonya ve Almanya’dan sonra dünyanın en büyük 5. ekonomisidir. Ekonomide tarımın yeri yok denecek kadar azdır. Ekonominin yaklaşık %71’ini hizmet sektörü, %18’ini endüstri oluşturur.

Resmi dil İngilizce’dir ve nüfusun %95’inin ana dilidir. İngiltere’de 14 yaşına kadar ikinci dil öğrenme zorunluluğu vardır. En yaygın ikinci dil Fransızca ve Almanca’dır.

Dini açıdan baktığımızda ise Birleşik Krallık’ta nüfusun %59,5’u Hristiyan’dır. Nüfusun %25,7’sini herhangi bir dini inancı olmayanlar oluştururken %4,4’ü Müslüman’dır. %7 ise dini inancını belirtmemiştir. Yaklaşık %60 Hristiyan nüfusun %62’si ise Anglikan, %13,5’i Katolik’tir.

Sanayi Devrimi 18 yy.da ilk kez İngiltere’de başlamıştır. Bu yüzyılı takiben 19. yy.da ve 20. yy. başlarında dünyanın en güçlü devleti olarak karşımıza çıkan Büyük Britanya İmparatorluğu, dünyanın dörtte birine hakim durumdaydı. Aynı zamanda dünya nüfusunun da üçte birini barındırmaktaydı. Büyük Britanya İmparatorluğu hakimiyetindeki ülkeler 1960’larda hızla bağımsızlıklarını kazanmaya başladılar. Ancak günümüzde eski sömürgeler üzerinde dil, kültür, siyasi açılardan Britanya İmparatorluğu’nun etkisi hala gözlemlenebilmektedir.