Yeryüzündeki İklim Tipleri ve Bitki Örtüsü; İklim Tipleri ve Özellikleri
Yeryüzündeki iklim tipleri ve bitki örtüsü nelerdir? Dünyada farklı iklim tipleri ve bu iklim tiplerine bağlı olarak farklı bitki örtüsü bulunmaktadır. Bu içeriğimizde dünyadaki iklim tipleri ve bitki örtülerini ele alıyoruz.
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Yeryüzündeki İklim Tipleri ve Bitki Örtüsü
Dünyada iklim tipleri sıcak, ılıman ve soğuk olmak üzere başlıca 3 grupta incelenir.
Sıcak Kuşak İklimleri
Bu iklim tipleri; ekvatoral, tropikal, muson ve çöl iklimidir. Sıcak kuşak iklimlerinde yıllık sıcaklık farkları az olur ve dört mevsim belirgin olarak yaşanmaz.
Ekvatoral İklim
10° enlemleri arasında etkili olan ekvatoral iklim; Okyanus Adaları, Gine Körfezi, Amazon Havzası ve Kongo Havzası’nda etkilidir. Ekvatoral iklimin özellikleri şöyledir;
Sıcaklık yıllık ortalama 25- 30 °C arasıdır.
Yıllık sıcaklık farkları en az olan iklim bölgesidir.
Yıl boyu yağışlıdır. Bu nedenle yeryüzünün en fazla yağış alan bölgeleri ekvatoral iklim tipinin etkili olduğu bölgelerdir ve dolayısıyla bitki örtüsü bakımından çok zengindir.
Doğal bitki örtüsü geniş yapraklı ağaçlardan oluşan gür ormanlardır.
Genellikle konveksiyonel yağışlar görülür.
Savan İklimi
Tropikal iklim adıyla da bilinir. 10° ile 20° enlemleri arasında görülen savan iklimi Afrika ve Güney Amerika’da etkilidir. Yağışların büyük bölümü yaz aylarında gerçekleşir. Yaz yağışlarıyla yeşeren yüksek boylu otlar olan savan bitki örtüsüne sahiptir. Yıllık sıcaklık ortalama 22 derecedir.
Muson İklimi
Genellikle Asya kıtasında etkili olan iklim tipidir. Çin, Japonya ve Hindistan gibi ülkelerde etkilidir. En fazla yağış alan iklim tipi muson iklimidir. Yağışlar genellikle yaz aylarında gerçekleşir ve bu yağışlar orografik yağışlardır. Bitki örtüsü ise muson ormanlarıdır. Yıllık sıcaklık ortalaması ise 20 °C nin üstündedir.
Çöl İklimi
Bu iklim tipinde hem günlük hem yıllık sıcaklık farkları çok fazladır. Daha çok Yengeç ve Oğlak dönencesi çevresinde etkili olan çöl ikliminde yağış ortalaması oldukça azdır ve konveksiyonel yağışlar görülür. Kaktüs ve kurak otlar doğal bitki örtüsüdür.
Kuzey Afrika’da Büyük Sahra, Güney Afrika’da Kalahari, Güney Amerika’da Atacama, Kuzey Amerika’da Arizona, ABD’de Kolorado, Avustralya’da Viktorya, Çin’de Taklamakan çölleri, bu iklim tipinin görüldüğü başlıca yerlerdir.
Ilıman Kuşak İklimleri
Dört mevsimin belirgin olarak yaşanmasından dolayı bu iklim tipinde yıllık sıcaklık farkları fazladır. Ilıman kuşak iklimleri şöyledir;
Akdeniz İklimi
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Bitki örtüsü maki ve kızılçam ormanlarıdır.
Okyanusal İklim
Sıcak su akıntıları ve batı rüzgarları etkisiyle oluşan iklim tipidir. Sıcak akıntılar havanın sıcaklığını ve nem oranını yükseltirken batı rüzgarları yağış sağlar. Yaz aylarında sıcaklık çok yüksek değildir. Aynı şekilde kış aylarında sıcaklık çok düşmez. Yıl boyu yağışlar görülür. Doğal bitki örtüsü kışın yapraklarını döken ormanlardır.
Ilıman Karasal İklim
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk; yıllık sıcaklık farkları fazladır. Yağışlar genellikle kış ve ilkbahar aylarında düşer. Bitki örtüsü bozkırdır.
Sert Karasal İklim
Yıllık sıcaklık farkları çok yüksektir. Kışlar çok soğuk, yazlar serindir. Yağışlar daha çok yaz aylarında düşer. İğne yapraklı ormanlar doğal bitki örtüsüdür. Sibirya ve Kanada’da görülen bir iklim tipidir.
Soğuk Kuşak İklimleri
Sıcaklığın yıl boyunca düşük olduğu soğuk kuşak iklimleri tundra ve kutup iklimidir.
Kutup Altı İklimi (Tundra)
Yağışlar daha çok yazın düşer ve yaz ayları kısa ve serindir. Asya, Avrupa kıtaları ile Kuzey Amerika’nın kuzey kıyılarında etkilidir.
Kutup İklimi
Grönland Adası ve Antarktika kıtasında etkilidir. Sıcaklıklar yıl boyu 0 °C altındadır. Nitekim yeryüzünde en düşük sıcaklıklar ve en az yağış bu iklim tipinde görülür. Toprak kar ve buzullarla kaplı olduğu için bitki örtüsü yoktur.