Büyük İskender kimdir? Tarihte önemli isimlerden biri olan Büyük İskender kimdir ve neler yapmıştır? Asıl adı III. Aleksandros olan Büyük İskender, Antik dönem Makedonya Krallığı’nın en önemli hükümdarıdır. Tarihin gördüğü en iyi askeri dehalardan biri olarak kabul edilen ve kısa süren ömründe çok sayıda fetih gerçekleştiren Büyük İskender hakkındaki detaylı bilgiye içeriğimizde ulaşabilirsiniz.
Büyük İskender Kimdir?
MÖ 356 yılında günümüz Yunanistan topraklarında yer alan ve o dönemde Makedonya Krallığı’nın başkenti olan Pella’da doğdu. Babası Makedonya Kralı II. Filip, annesi ise Epir Kralı I. Neoptolemus’un kızı Olympas’tı.
Okuma, lir çalma, ata binme gibi eğitimler alarak soylu bir Makedonya’lı olarak yetiştirildi. 13 yaşına geldiğinde babası Filip, oğlunun daha iyi bir eğitim almasını sağlamak için Aristoteles’i eğitmen olarak tuttu. Kral Filip, İskender’i eğitmesi karşılığında, daha önce yağmaladığı Aristo’nun memleketi Stagira’yı yeniden inşa etme sözü vermişti. Böylece İskender, Mieza’da bulunan Nymphs Tapınağı’nda eğitim almaya başladı. Mieza, Makedon soylularının çocukları için yatılı bir okul niteliğindeydi. Buradaki öğrencilerin çoğu gelecekte İskender’in generalleri olacaktı.
İskender burada Aristo’dan tıp, ahlak, felsefe, mantık, sanat ve din olmak üzere pek çok alanda iyi bir eğitim aldı.
16 yaşında İskender’in Aristo’dan aldığı eğitim sona erdi ve babası Filip, Bizans’a karşı açtığı savaşta sorumluluğu oğluna bıraktı. Trakyalı Maediler’in ayaklanmasını çabucak bastırmayı başaran İskender bölgeyi ele geçirerek burada Alexandropolis (Alexander’ın şehri) adında bir şehir kurdu.
Makedonya Krallığı’nın varisi olarak İskender, birçok askeri başarıya imza attı. Böylece askeri anlamda çok önemli tecrübeler de kazanmış oluyordu.
Kral Filip, MÖ 336’da suikast sonucu öldürülünce İskender Makedonya Kralı oldu. Hemen ardından Pers İmparatorluğu’nu fethetmek için sefere çıktı. Bir dizi savaşta Pers Kralı III. Darius’u yenilgiye uğratarak Pers İmparatorluğu’nun başkenti Persepolis’i fethetti ve Pers Kralı unvanını aldı.
MÖ 332’de Mısır’ın fethini başlattı. Burada “evrenin efendisi” olarak karşılandı ve kurduğu şehre İskenderiye adını verdi.
Bu arada bir asilzadenin kızı olan Roxana’ya aşık olup evlendi. Daha sonra siyasi nedenlerle III. Darius’un kızı Pers prensesi Strateira ile evlendi.
Büyük İskender’in hükümdarlığı döneminde birçok krallık birleşti ve Makedonya İmparatorluğu kuzey Hindistan dahil olmak üzere geniş topraklara yayıldı.
MÖ 323 yılında, henüz 32 yaşındayken Babil’deki sarayında hastalanarak öldü. Ölüm sebebinin sıtma, tifo ya da menenjit gibi bir hastalıktan kaynaklandığı tahmin ediliyor. Büyük İskender’in mezarının nerede olduğu bilinmemektedir.
Büyük İskender Neden Büyüktür?
MÖ 336-323 yılları arasında Makedonya Kralı olan Büyük İskender askeri başarılarıyla tarihte silinmez izler bırakmıştır. Sadece 13 yıl hükümdarlık yapmasına rağmen Makedonya’dan Mısır’a, Yunanistan’dan Hindistan’a kadar uzanan devasa bir imparatorluk kurmayı başaran Büyük İskender, Hellenistik kültürün sınırları aşmasını sağladı. Böylece dünyanın dört bir yanından çeşitli kültürler birbiriyle etkileşime geçip kaynaşmıştı. Hükümdarlığı kısa sürse de Asya ve Avrupa tarihi açısından dönüm noktası niteliğindedir. Özellikle ekonomik ve kültürel açıdan ticari ve toplumsal ilişkilerin gelişmesi ve Hellenizm kültürü, İskender’in dünyaya mirasıdır.
Antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturan Büyük İskender’in hayatı boyunca gayesi “Dünyanın sonu”na ya da “Büyük Dış Deniz”e ulaşmaktı. Hindistan’ı işgal ettikten sonra yorgun ve bitkin düşen birliklerinin isteği üzerine geri döndü. Babil’de, Afganistan’ın işgalini planladığı dönemde hastalanarak öldü.
Büyük İskender’in fethettiği topraklar günümüzde Makedonya, Yunanistan, Arnavutluk, Bulgaristan, Türkiye, İsrail, Ürdün, Lübnan, Suriye, Mısır, Afganistan, Pakistan, İran, Irak, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan olmak üzere 18 ülkenin sınırlarını kapsamaktadır.
Ölümünün ardından imparatorluk, İskender’in generalleri arasında dört ana parçaya bölündü: Mekadonya, Ptolemaios Krallığı, Seleukos Krallığı, Pergamon Krallığı
Büyük İskender kendisini ilahileştirmişti ve Yunan mitolojisindeki Herakles, Akhilleus ve Diyojen gibi karakterlerle özdeşleştiriliyordu.
Büyük İskender Hakkında İlginç Gerçekler
- Büyük İskender, hükümdarlığı döneminde hiçbir savaşta yenilmedi.
- 70’den fazla şehre kendi adını, 1 şehre de çok sevdiği atının adını verdi. (Atının adı Bucephalus, bugün Hindistan’da bir şehrin adı)
- Mısır’daki İskenderiye ve Hatay’daki İskenderun, kendi adını verdiği 70 şehirden sadece iki tanesidir.
- En sevdiği kitap İlyada’ydı.
- Askeri taktik ve stratejileri günümüzde hala askeri akademilerde inceleniyor.
- İskender’in bir gözü mavi bir gözü kahverengiydi. (Bunun nedeni muzdarip olduğu heterokromya iridus adlı hastalıktı)
- Kedi fobisi vardı
- Hayat hikayesi Kur’an’da geçen Zülkarneyn ile bağdaştırıldığı için Araplar tarafından “İskender-i Zülkarneyn” olarak anılır.
Gordion Düğümü Nedir?
Efsaneye göre; Frigler yeni bir lider arayışındadır. Bir kahin, şehre öküz arabasıyla giren ilk kişiyi kral ilan etmelerini söyler. Yoksul bir köylü olan Midas’ın babadı Gordios şehre kağnısıyla girer ve böylece kral ilan edilir. Gordios da kağnısını Frig tanrısı Sabazios tapınağına adar.
Öküz arabası kızılcık dallarından bir düğümle tapınağa bağlanmıştır ve çözülmesi çok zor bir düğümdür. Bu düğümü çözmeyi başaracak olan kişinin Asya’nın hakimi olacağı söylenir.
Büyük İskender MÖ 334’te Gordion’a geldiğinde düğümü çözmeyi deneyip başaramayınca sinirlenip kılıcıyla keser. Gerçekten de Pers İmparatorluğu fatihi Büyük İskender Büyük Asya seferindedir ve Asya’nın hakimi olma yolundadır. Ancak erken ve beklenmedik ölümü, Gordion düğümünü çözmek yerine sabırsızca davranıp kesmesinin cezası olarak yorumlanır.