Deve Nasıl Bir Hayvandır? Develerin İlginç Özellikleri
Deve nasıl bir hayvandır ve özellikleri nelerdir? Yük ve binek hayvanı olan, aynı zamanda yünü, sütü, derisi ve eti için beslenen develer hakkındaki ilginç bilgilere bu içeriğimizde ulaşabilirsiniz.
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Deve Nasıl Bir Hayvandır?
Deve denilince ilk akla gelen onların hörgüçleridir. Fizyolojik yapısıyla adeta zorlu çöl koşulları için yaratılmışlardır. Uzun bacakları ve yumuşak yayvan toynaklı ayakları, onların hem kumda hem karda yürümesini kolaylaştırır. Ayrıca uzun kirpikleri ve şeffaf üçüncü göz kapakları, tüylü kulak delikleri ve kapanabilme özelliğine sahip burun delikleri de onları zorlu çöl koşullarına karşı -kum fırtınası gibi- dayanıklı hale getirir.
Devenin Özellikleri Nelerdir?
- Bir yük hayvanı olan develer oldukça ağır yükleri taşıyabilme kapasitesine sahiptirler. Tek hörgüçlü develer 100 kg. ağırlığı taşıyabilirken çift hörgüçlü develer 200 kg. ağırlık taşıyabilir. Ayrıca günde 100 km yol kat edebilirler.
- Sadece 12 dakika içinde 113 litre su içebilirler.
- Az yiyecekle hayatta kalmaya adapte olabilen develer otçuldur. Dikenli bitkiler ve kuru otlar onların besin kaynağıdır. Ağız yapıları dikenli bitkileri rahatça yiyebilmelerini sağlar.
- Gövdelerinin altı nasırlaşmış bir tabakayla kaplı olduğu için sıcak kumların üzerine oturmak onları rahatsız etmez.
- En ilginç özelliklerinden biri de birbirlerinin yüzüne üfleyerek selamlaşmalarıdır.
- Develer ayakta uyuyabilirler. Ancak genellikle oturur pozisyonda baş ve boyunlarını yere koyarak uyurlar. Günde ortalama 6-7 saatlik uykuları olur. İstedikleri takdirde yan yatabilirler ancak bir deveyi yan yatar pozisyonda görmek pek de kolay değildir.
- Develerin gebelik süresi 12-14 aydır. Genellikle tek bir yavru dünyaya getirmekle birlikte bazen iki yavru dünyaya getirirler. Bir deve yavrusu doğduktan sadece yarım saat sonra yürümeye başlayabilir. Ortalama ömürleri 40 yıldır.
- Lama ve alpakalara çok benzerler.
- Sinirlendikleri ya da kendilerini tehdit altında hissettikleri zaman tükürürler.
- Kalın tüyleri çöl sıcaklarına karşı izolasyon görevi görür ve bu sayede develer terlemez.
- Deve sütü inanılmaz besleyicidir. Şeker oranı düşüktür ve yüksek düzeyde vitamin ve mineral içerir.
- Dünyada oturarak çiftleşen tek toynaklı memelidir.
- Deve kelimesi Arapça dilinde “güzellik” anlamına gelir.
- Develer ağır ve hantal görünseler de saatte 60 km hızla koşabilirler.
Deve Nerede Yaşar?
Çöl koşullarına uyumlu bu hayvanların iki türü vardır: Tek hörgüçlü ve çift hörgüçlü deve.
Tek hörgüçlü deve, dünyadaki deve popülasyonunun %90’ını oluşturur. Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da yaşar. Arabistan başta olmak üzere Hindistan, Pakistan, Afganistan, Suriye, İran ve Mısır, tek hörgüçlü develerin yaşadığı ülkeler arasındadır.
Çift hörgüçlü deve ise Orta Asya’da bulunur.
Türkiye’de tek ve çift hörgüçlü develerin melezlenmesinden doğan “tüylü deve” cinsi yoğun olarak bulunur. Erkek tüylü deveye Besrek, dişi tüylü deveye Maya denir. Ülkemizin soğuk bölgelerinde bulunurlar ve tek hörgüçlüdürler.
Günümüzde Türkiye’de bilhassa yörükler tarafından göç dönemleri için ve yük hayvanı olarak kullanılır.
Susuzluğa Ne Kadar Dayanabilir?
Develer uzun süre susuzluğa dayanabilmesiyle bilinir. 50 °C sıcaklıklarda bile 9 gün boyunca aç ve susuz kalabilir. Bu süreçte vücut ağırlıklarının %22’sini kaybederler ancak vücutlarındaki su kaybını minimum düzeyde tutabilirler. Bir insan %12’lik bir su kaybında hayatını kaybedebilir. Ancak develer %40’lık bir su kaybında bile zarar görmezler. Su içmediklerinde kan akışının devamını sağlayabilen oval şekilli kırmızı kan hücrelerine sahiptirler. (Kırmızı kan hücreleri normalde daire şeklindedir.)
Bu kadar dayanıklı olmasının diğer bir nedeni çöl iklimine karşı vücut ısılarını dengeleyebilmeleridir.
Hörgüç Ne İşe Yarar?
Sanıldığı gibi develer hörgüçlerinde su depolamazlar. Hörgüçler yağ depolamak içindir ve gerektiği zaman hörgüçlerinde depoladıkları yağı enerji ve suya dönüştürürler. 9 gram yağdan 1 gram su çıkar. Böylece uzun süre aç ve susuz kalabilirler. Bu yağ aynı zamanda yüksek çöl sıcaklıklarında serin kalabilmelerini de sağlar.
Develerin hörgüçlerinde depoladıkları yağ miktarı 900 kiloya kadar çıkabilir. Bir deve ne kadar yağ depolamışsa hörgücü o kadar dik durur. Yağ miktarı azaldıkça hörgüç küçülür.