Orta Amerika Ülkeleri Hangileridir? Orta Amerika Ülkeleri Hakkında Bilgi
Orta Amerika ülkeleri hangileridir ve özellikleri nelerdir? Kuzey ve Güney Amerika arasında bir bütünlük oluşturan bu bölgede yer alan ülkeler, bağımsızlıklarını 19. yy.ın başlarında kazanabilmişlerdir. ABD’nin daima etkisinin hissedildiği bu bölge daha çok Amerika yerlilerinin yaşadığı bir coğrafyadır.
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Orta Amerika Ülkeleri Hangileridir?
Belize, Guatemala, Honduras, Kosta Rika, Nikaragua, Panama ve El Salvador’dur. Bu ülkelerden Panama diğer ülkeler gibi 19. yy.ın başında değil, 1903 yılında bağımsızlığına kavuşabilmiştir. Belize dışında tüm Orta Amerika ülkelerinin Pasifik Okyanusu’na kıyısı vardır. Orta Amerika ülkelerinin toplam nüfusu yaklaşık 50 milyondur.
Orta Amerika Ülkeleri ve Başkentleri
Ülke Başkent
Belize Belmopan
Kosta Rika San Jose
El Salvador San Salvador
Guatemala Gutemala City
Honduras Tegucigalpa
Nikaragua Managua
Panama Panama City
Orta Amerika Ülkelerinin Özellikleri
Bölgenin en belirgin özelliklerinden biri volkanik patlama ve deprem gibi olayların çok sık yaşanıyor olmasıdır. Bu felaketler Orta Amerika’da çok sayıda insanın hayatını kaybetmesine sebep olmaktadır.
1900’lü yıllarından başından bu yana Orta Amerika’da sürekli askeri darbeler görülmektedir. Bölgede iki asırdır devam etmekte olan huzursuzluk, şiddet, çatışma, yoksulluk ve adaletsizlik hakimdir.
Nikaragua, Haiti’den sonra Batı Yarımküre’deki en fakir ikinci ülkedir. Kosta Rika, diğer Orta Amerika ülkelerine kıyasla ekonomik ve siyasi istikrarı sağlama açısından ön plana çıkmaktadır.
Bölgede yer alan ve jeostratejik açıdan çok önemli olan, 1914 yılında açılan Panama Kanalı, Panama’nın ekonomisinde belki de en önemli yere sahiptir. Panama topraklarını ikiye bölen ve 80 km uzunluğundaki bu kanaldan yılda milyonlarca tonluk malın transit geçişi sağlanır.
Orta Amerika’nın Tarihi
1492 yılında Kristof Kolomb’un Amerika kıtasını keşfetmesinin ardından dönemin sömürgeci devletleri Amerika’da koloniler kurmaya ve burayı sömürgeleştirmeye başladı. İspanyollar Maya topraklarını ve Aztek İmparatorluğu’nu fethettiler ve Orta Amerika topraklarının büyük bölümü İspanya tarafından sömürgeleştirildi. Ancak 1821 tarihli “Orta Amerika Bağımsızlık Yasası”nın ardından Guatemala, Honduras, El Salvador, Nikaragua ve Kosta Rika’nın dahil olduğu Orta Amerika Federal Cumhuriyeti kuruldu.(1838)
Orta Amerika’da Konuşulan Diller
Orta Amerika’da yirmi üç tanesi Guatemala’da olmak üzere otuz kadar yerli dil konuşulmaktadır. Bunlardan en bilineni Kiçe ya da Kekçi dilidir. Yerli dillere rağmen Orta Amerika’da İngilizceden ziyade İspanyolca oldukça yaygın olarak konuşulan bir dildir. Belize dışındaki diğer tüm Orta Amerika ülkelerinde resmi dil İspanyolcadır. Belize’nin resmi dili ise İngilizcedir. Guatemala’da resmi dil İspanyolca olmakla birlikte maya dilleri de oldukça yaygın konuşulmaktadır.
Orta Amerika’da Etnik Gruplar ve Din
Orta Amerika halkları açısından incelediğimizde arada birçok farklılık göze çarpar. Yani etnik grup açısından zengin bir bölgedir. Örneğin Guatemala’da nüfusun büyük bölümünü Amerika yerlileri olan Maya’lar oluşturur ve yüksek yaylalarda yerleşmeyi daha çok tercih etmişlerdir. Kosta Rika’da ise halkın neredeyse yüzde %90’ı Avrupa kökenlidir. Belize, Honduras ve Nikaragua gibi Orta Amerika ülkelerinde ise Afrika kökenli azınlıklar yaşar. Ayrıca Araplar, Yahudiler, Çinliler de vardır.
Etnik grupların bölgede oransal dağılımı ise şöyledir;
- Belize: %50 Mestizo-%32 Afrika kökenli-%6 Kızılderili
- Kosta Rika: %66 Beyaz- %14 Mestizo-%7 Afrika kökenli
- El Salvador: %86 Mestizo- %12 Beyaz
- Guatemala: % 53 Mestizo- %42 Kızılderili
- Honduras: %82 Mestizo- %6 Afrika kökenli- %6 Kızılderili
- Nikaragua: %69 Mestizo- %17 Beyaz
- Panama: %65 Mestizo- %14 Afrika kökenli %10 Beyaz
Toplam nüfus açısından Orta Amerika etnik kökeni oranladığımızda ise %60 Mestizo, %17 Beyaz, %10 Kızılderili, %9 Afrika kökenli’dir.
Toplam nüfusun %96’sı ise Hristiyan’dır.
SICA ve PARLACEN Nedir?
SICA, Orta Amerika’da 1991 yılında oluşturulmuş olan bir birliktir. “Sistema para la Integracion Centroamericana”nın kısaltmasıdır. SICA’nın temel amacı üye devletler arasındaki anlaşmazlıkların önlenmesi ve bu amaç için yasal bir temel sağlamaktır. SICA’ya 7 Orta Amerika ülkesi dışında Karayipler’in parçası olan Dominik Cumhuriyeti de üyedir. SICA’nın merkezi ise El Salvador’dur.
PARLACEN ise Orta Amerika Parlamentosu’dur. İlk olarak 1980 yılında özellikle Nikaragua, Guatemala ve El Salvador’daki çatışmaları çözmek amacıyla faaliyete başladı. Orta Amerika Parlamentosu, SICA’nın bir parçasıdır.
Kosta Rika, Orta Amerika Parlamentosu’nu bir tehdit olarak gördüğü için buraya üye bir devlet değildir.
Orta Amerika Ülkeleri’nin Ekonomisi Nasıldır?
Orta Amerika ülkeleri az gelişmiş ülkeler olarak tanımlanır ve hammadde açısından pek de avantajlı topraklar değildir. Tarım bu coğrafyada yine de önemlidir. En önemli tarım ürünlerinin başında kahve, şekerkamışı ve muz gelir. Bölgenin ekonomik açıdan gelişmesinin önündeki en büyük engellerin başında ise siyasi kargaşa ortamı gelir.
En güçlü ekonomiye sahip Orta Amerika ülkesi Guatemala’dır. Başlıca ihraç ettiği ürünler kahve, şeker, muz, petrol ve giyimdir.
Orta Amerika Ülkeleri ve Turizm
Belize’de turizm bölgenin ikinci büyük endüstrisidir. Hatta turizm, bölgede yoksullukla mücadele için bir avantaj olarak görülmektedir.
Kosta Rika’da turizm ülkenin en hızlı büyüyen sektörlerindendir. Hatta Kosta Rika, Orta Amerika’nın en çok ziyaret edilen ülkesidir.
Nikaragua’da turizm tıpkı Belize’de olduğu gibi ülkenin en büyük ikinci endüstrisidir. Turizmdeki büyüme inşaat sektörüyle birlikte ticaret ve finans sektörlerini de olumlu anlamda etkilemiştir.
El Salvador’da turizm ülkenin ekonomisi açısından çok önemli. Özellikle sörf merkezleri başta olmak üzere doğal güzellikler ve kültürel açıdan zengin bir ülkedir. Ülkede özellikle Maya kültürüne ait 2 binden fazla arkeolojik sit alanı vardır.
Guatemala’da turizm ekonominin önemli itici güçlerinden biri. Her yıl iki milyon turist tarafından ziyaret edilen Guatemala, önemli limanlar sayesinde birçok yolcu gemisinin uğradığı bir ülke. El Salvador’da olduğu gibi Guatemala’da da bir çok Maya arkeolojik alanı vardır.
Panama’da turizm ülkenin ana faaliyetlerinden biridir. 2012 yılında New York Times tarafından Panama “ziyaret edilecek en iyi yer” seçildi. Panama turistleri çoğunlukla ABD, Kanada, Avrupa ve Güney Amerika’dan gelmektedir.
Orta Amerika Ülkeleri ile ilgili bu içeriğimiz ilginizi çektiyse, Balkan Ülkeleri, Latin Amerika Ülkeleri ya da İskandinav Ülkeleri ile ilgili içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.