Alevi Tarikatları Nelerdir? Alevi Tarikatları Hakkında Bilgi

Alevi Tarikatları Nelerdir

Alevi tarikatları nelerdir? sorusunun cevabına geçmeden önce Alevi kelimesinin anlamına kısaca değinmekte fayda var. Alevi kelimesinin sözlük anlamı “Ali’ye mensup”tur. İslam tarihi açısından değerlendirildiğinde Hz. Ali soyundan gelenler için kullanılan terim ilk kez Dört Halife devrinde, halifenin kim olacağı ile ilgili yaşanan anlaşmazlıklar sonucu ortaya çıkmıştır. Toplumda halifelikle ilgili anlaşmazlıklar sonucu yaşanan ayrılıklara İslamiyette Kaç Mezhep Vardır? başlıklı içeriğimizde değinmiştik.

Bu anlaşmazlıklar sonucunda Hz. Ali tarafında olanlara el-Aleviyye, diğer tarafta olanlar için ise el-Osmaniyye denilmeye başlamıştır. Buradan yola çıkarak Alevi tabiri Hz. Ali’den yana olan topluluğu ifade eder. Alevi terimi aynı zamanda tasavvuf açısından bazı tarikatların ortak ismidir.

Alevilik’te pek çok Batıni tarikat vardır. Bu tarikatlar ve bazı özellikleri şöyledir;

Alevi Tarikatları Nelerdir?

Alevi tarikatları deyince ilk akla gelenler Bektaşilik, Kadirilik, Mevlevilik, Rıfailik ve Halvetilik’tir.

Bektaşilik

Alevi Tarikatları konusunda Bektaşilik ön plana çıkıyor. Bu tarikatın, Hacı Bektaşi Veli’nin düşüncelerini benimsemiş olan Balım Sultan tarafından kurumsallaştırıldığı bilinmektedir. 16. yy.da yaşamış olan Balım Sultan tarafından kurulan bu tarikat dört kapı inancını temel alır. Bu kapılar; şeriat, tarikat, hakikat ve marifet.

a)Şeriat kapısı: Peygamberin yolundan gitmektir.

b) Tarikat kapısı: “Eline, beline, diline” hakim olmayı gerektirir.

c) Hakikat kapısı: Bu kapıdan giren Bektaşi, Allah’ı tanır, mutlak güzelliği görerek bütün insanları sevmeyi öğrenir.

d) Marifet kapısı: Nefsin tamamen arındırılarak Allah’a ulaşılmasıdır.

Bektaşilerin ünlü dini törenleri “ayin-i cem” genellikle kış akşamları yapılır. Ayin-i cem’de ilahiler ve mersiyeler okunur, hatta kurban kesilir ve helva dağıtılır.

Osmanlı döneminde ilk padişahlar tarafından destek gören Bektaşilik, bir süre sonra Yeniçeri Ocağı ile bütünleşti. Yeniçeri Ocağı’nın bozulması ve disiplinsizlikleri sonucu II. Mahmut 1826’da Yeniçeri Ocağı’nı kaldırınca Bektaşilik de yasaklandı ancak Abdülmecid döneminde Bektaşi tekkeleri tekrar kurulmaya başladı. II. Abdülhamit döneminde ise Bektaşilik tekrar eski günlerine tam anlamıyla kavuşmuş oldu.

Kadirilik

Abdülkadir Geylani tarafından kurulmuş bir tarikattır. Bu tarikatta müritler, şeyhin etrafında halka oluşturup gözlerini kapatarak sesli zikir çekerler. Bu durum, kelime-i tevhidi temsil eder.

Kadirilik, geniş bir coğrafyada etkilidir ve Eşrefilik, Rumilik, Esedilik gibi kolları da vardır.

Mevlevilik
Alevi Tarikatları Nelerdir?

Mevlevilik

Mevlana Celaleddin Rumi’nin oğlu Sultan Veled tarafından Konya’da kurulan ve tüm Anadolu’ya yayılan bir tarikattır.

Mevlevi tarikatına giren kişi 1001 gün sürecek olan “çile”ye başlar. Bu sürenin bir kısmı bir odada tek başına ibadetle geçer, geri kalan dönem ise tekkede hizmet etmekle geçer.

Mevlevilikte sema ayini önemlidir. Mutrib denilen müzikçiler ve tennure denilen semazenler semanın simgeleridir.

III. Selim ve II. Mahmut gibi Osmanlı padişahlarının Mevlevi olduğu bilinir. 18. yy. itibariyle Mevlevilik, tasavvuf dışında müzik, edebiyat ve şiir gibi çeşitli sanat dallarında da icraatların yapıldığı bir tarikat olmuştur.

Rıfailik

Tarikatın kurucusu 12. yy.da yaşamış olan Ahmed Rıfai’dir. Rıfai’ye, dolayısıyla bu tarikata göre tasavvuf; hurafeden arınmış bir din, sadece Allah için çarpan bir kalp ve sağlam bir nefistir. Açık zikirde Kuran-ı Kerim, dualar ve ilahiler okunur.

Halvetilik

14.yy.da yaşamış olan Ömer Halveti tarafından kuruldu. Halvetilikte insan dünyevi isteklerine yüz çevirerek tamamen Allah’a yönelmelidir. Osmanlı Devleti’nde oldukça yaygın olan bu tarikatın Ruşenilik, Gülşenilik, Şemsilik başta olmak üzere toplamda 40 kadar kolu vardı.

Bunları da beğenebilirsiniz
Bu Konu Hakkında Siz Ne Düşünüyorsunuz?