Gergedan Nasıl Bir Hayvandır? Gergedanların Özellikleri Nelerdir?

Gergedan nasıl bir hayvandır? Rhinocerotidae familyasından olan gergedanlar, ağır ve hantal gövdeleri ve burun kemiğinin üzerinde boynuzuyla bilinen otçul bir memeli hayvandır. Tapir gibi tek toynaklılardan olan gergedanların özelliklerine bir bakalım.

Gergedan Nasıl Bir Hayvandır?

Gergedanların 5 türü vardır ve üç türü Asya kıtasında, iki türü de Afrika kıtasında yaşar. Her bir türün ortak özelliği iri yapılı olmalarının yanı sıra kısa ve kalın bacaklara sahip olmalarıdır. Kocaman kafalarına karşılık geniş kulakları ve ucu püsküllü kısa kuyrukları vardır. Derileri çok kalındır.

Hayvan boynuzları kemikten oluşur ancak gergedanların boynuzları farklı bir yapıdadır. Gergedanların boynuzları, keratin adı verilen lifimsi proteinden oluşur. Keratin saç ve tırnaklarımızın temelini oluşturur.

Gergedan Türleri Nelerdir?

5 gergedan türü şöyledir; Beyaz gergedan, siyah gergedan, büyük tek boynuzlu gergedan (Hint gergedanı), Sumatra gergedan ve Java gergedanı

En küçük gergedan türü Sumatra gergedanıdır. Ancak bu sizi yanıltmasın zira Sumatra gergedanının ağırlığı 600 kg kadardır.

En büyük gergedan türü ise Beyaz gergedandır. Ağırlıkları 3,5 tona kadar çıkabilir. Nitekim beyaz gergedanlar, dünyanın en büyük ikinci kara memelisidir. (En büyük kara memelisi fillerdir)

Siyah ve beyaz gergedan türlerinin her ikisi de aslında gri renktedir. Beyaz gergedanın ağız yapısı geniş ve kare biçimli; siyah gergedanın ağız yapısı ise sivridir.

Gergedan türleri arasındaki en belirgin fark ise boynuzlarıdır. Bazı türlerde bir boynuz vardır, bazılarında ise iki boynuz vardır. Asya kıtasındaki türlerden ikisi tek boynuzlu, diğer türler ise çift boynuzludur. Daha net bir ifadeyle; Java ve Hint gergedanları tek boynuzlu; siyah, beyaz ve Sumatra gergedanları çift boynuzludur.

Gergedan Nerede Yaşar?

Beyaz gergedan; Namibya, Kenya, Zimbabve, Bostwana, Eswatini, Uganda, Mozambik’te

Siyah gergedan; Angola, Kenya, Mozambik, Tanzanya, Zimbabve, Namibya’da

Hint gergedanı; Kuzey ve Kuzeydoğu Hindistan’da

Sumatra gergedanı; Endonezya’da

Java gergedanı; Java adasındaki Ujung Kulon milli parkında yaşar.

Gergedanların Özellikleri Nelerdir?

Boynuzları sürekli büyür. En büyük gergedan boynuzunun 150 cm olduğu bilinmektedir.

Görme yetenekleri gelişmemiştir. Örneğin 30 metre mesafede hareketsiz duran birini göremezler. Buna karşılık koku alma duyuları çok gelişmiştir.

Çamur banyosu yapmayı çok severler. Kendilerini serin tutmak, böcek ısırmalarından kaçınmak, derilerini güneşten korumak ve parazitlerden kurtulmak için kalın derilerini bir çamur örtüsü ile kaplarlar.

Asya gergedanları çok iyi yüzerler ve nehirleri yüzerek kolayca geçebilirler. Afrika gergedanları ise bu konuda iyi değildir ve derin sularda boğulabilirler. Bu yüzden nehirlere girmek yerine çamurda serinlemeyi tercih ederler.

Genellikle birbirlerinden uzak durup yalnız kalmayı tercih ederler. Beyaz gergedanlar ise genellikle dişi ve yavrularından oluşan ya da dişi gergedanlardan oluşan gruplar halinde yaşarlar.

Otçul olan gergedanların doğada düşmanları da yoktur. Yani herhangi bir hayvan tarafından avlanmazlar. Ancak yine de biraz korkaktırlar. Herhangi bir uyarandan kolayca korkabilirler. Hint gergedanı kendisini savunmak için boynuzu yerine dişlerini kullanır.

Gergedanların sırtında her zaman öküzkakan adı verilen kuşları görmek mümkün. Öküzkakan denilen kene kuşları, gergedanların derisinde yaşayan parazitlerle beslenirler.

Gergedanların en yakın akrabaları tapir, at ve zebradır.

Gergedanlar günde 50 kiloya kadar gübre üretebilir. Her gergedanın kokusu farklıdır. Örneğin, erkek ve dişi gergedanın, çiftleşme dönemindeki gergedanlarla çiftleşme döneminde olmayan gergedanın, yetişkin ve genç gergedanın gübresi farklı kokar.

Gergedanların gebelikleri 15-16 ay sürer. Yavru gergedan doğduktan sonra ilk üç yılını annesiyle geçirir. Babanın yavru bakımında herhangi bir rolü yoktur. Ortalama yaşam süreleri 40 yıldır.

Ağır ve hantal olmalarına rağmen özellikle siyah ve beyaz gergedanlar saatte 50 km hıza ulaşabilir.

Gergedanların Nesli Tehlike Altında mı?

Sumatra, Java ve Siyah gergedanlar kritik tehlike altındadır. Günümüzde yalnızca 66 Java gergedanı, 35-47 Sumatra gergedanı kalmıştır. Vahşi doğadaki gergedan sayısının sadece 29 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Oysa ki 20. Yüzyılın başında gergedan popülasyonu 500 bin civarındaydı.

Gergedanların nesli kaçak avlanma nedeniyle tehlike altındadır. Avlanmalarının en büyük nedeni boynuzlarıdır. Çünkü gergedan boynuzu  çeşitli amaçlar için Asya’da insanlar tarafından kullanılmaktadır. Örneğin öğütülmüş gergedan boynuzunun kanser başta olmak üzere birçok hastalığa iyi geldiği düşünülür. Astım, çıban, suçiçeği, dizanteri, difteri, epilepsi, kızamık, miyop, veba, çocuk felci, tifo bu hastalıklardan sadece birkaçıdır. Ancak gergedan boynuzunun bu hastalıklara şifa olduğunun bilimsel bir kanıtı yoktur.