Osman Bey Dönemi 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu
Osman Bey dönemi özellikleri nelerdir? Osman Bey döneminin özellikleri ile birlikte öncesinde Osmanlı Devleti’nin nasıl kurulduğuna bir bakalım;
Bu Yazının İçindeki Başlıklar
Osman Bey Dönemi (1299-1326)
Büyük Selçuklu Devleti’nin 1071 Malazgirt Savaşı’nda Bizans İmparatorluğu’nu yenilgiye uğratmasıyla Anadolu’nun kapıları Türklere açılmış ve Türk boyları Anadolu’ya yerleşmeye başlamış; Anadolu’da 1. Beylikler Dönemi başlamıştır. Anadolu’ya gelen Türk boylarından biri de Oğuz Türklerinin Kayı boyu olmuştur.
Osmanoğullarının Anadolu’ya Gelişi ve Yerleşmesi
Oğuz Türklerinin Bozok kolunun Kayı boyundan olan Osmanoğulları, Türkiye Selçuklu Devleti Sultanı Alaeddin Keykubat döneminde Bizans Devleti sınırına uç beyi olarak yerleştirildi. Kayılar, Ertuğrul Gazi liderliğinde önce Ankara yakınlarında bulunan Karacadağ yöresine, ardından da Bilecik yakınlarındaki Söğüt ve Domaniç’e uç beyi olarak yerleştiler. Söğüt’ü yaylak, Domaniç’i ise kışlak olarak kullandılar.
Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu
1243 yılında gerçekleşen Kösedağ Savaşı’nda Moğollara karşı ağır bir yenilgi alan Türkiye Selçuklu Devleti, bu tarihten sonra yıkılış sürecine girdi. Bu süreçte Anadolu’daki Türkmen boylarının bağımsız hareket etmeye başlamasıyla 2. Beylikler Dönemi başlamış oldu. Bu beyliklerden Osmanoğulları da kendi bağımsız devletlerini kurdu. (Bazı tarihçiler kayıların Anadolu’ya gelişinin Malazgirt Savaşı ile olduğunu belirtirken bazı tarihçiler ise bunun 13. yy.da gerçekleştiğini belirtir.) Anadolu’daki diğer Türk beylikleri ile kıyaslandığında Osmanlı Beyliği küçük bir beylikti. Ancak buna rağmen kısa sürede büyüyüp güçlenmiş ve bir devlet ve imparatorluk haline gelmiştir.
Osmanlı Devleti’nin Kısa Sürede Büyüyüp Güçlenmesinin Sebepleri
Osmanoğullarının Söğüt ve çevresinde yerleşmiş olması, bağımsız ve güçlü devlet olma yolunda onlara bazı avantajlar sağlamıştır. Bu avantajlar ve Osmanlıların kısa sürede büyüyüp güçlenmesinin sebepleri şöyledir;
Komşu Devletlerin Zayıf Durumu
Osmanlıların sınırında yer alan Bizans’ta iç karışıklıklar, taht kavgaları vardı. Bizans tekfurları (valiler) başlarına buyruk hareket ederek merkezi otoritenin zayıflamasına neden olmuşlardı. Bu nedenle Bizans, Osmanlılara karşı savunmasız kalmıştı. Ayrıca Balkanlar ve Anadolu’da da güçlü bir devlet yoktu. Balkanlardaki mezhep savaşları Osmanlıların Rumeli’ye geçişini kolaylaştırdı.
Kurulduğu Coğrafya
Anadolu’nun batısında Moğol baskısından uzak ve Bizans sınırında olması Osmanlılar için büyük bir avantajdı. Osmanlıların yurt edindiği topraklar verimli arazilere sahipti ve ticaret yolları üzerindeydi. Ayrıca diğer Anadolu beylikleri birbiri ile mücadele ederken Osmanlılar bulunduğu konumun avantajını kullanarak diğer Anadolu beylikleri ile mücadele etmek yerine yönünü Bizans’a çevirdi.
Osman Bey’in Yaptığı Fetihler
Osman Bey öncelikle Bizans’a ait İnegöl, Yenişehir, Yundhisar, Yarhisar ve Bilecik’i fethederek beyliğin merkezini Bilecik’e taşıdı. Bu fetih Osmanlıların güçlenmesinde büyük katkı sağlamıştı. Çünkü Bilecik’te demir madenleri vardı. Osmanlılar buradaki demir madenini işleyerek ordunun silah ihtiyacını karşılamış ve ordusunu güçlendirmişti.
Koyunhisar Savaşı (1302)
Osman Bey, Bizans ile yaptığı bu savaşı kazanmıştır. Tarihçi Halil İnalcık, Koyunhisar Zaferi’nin tarihini Osmanlı Devleti’nin kuruluş yılı olarak kabul eder. Osmanlı Devleti’nin Bizans ile ilk savaşı olan Koyunhisar Savaşı’ndan sonra Osmanlıların diğer Türk beylikleri arasındaki itibarı artmıştır. Osman Bey daha sonra Bursa’yı kuşatmış ancak sağlığı elvermediği için kuşatmayı oğlu Orhan’a bırakmak zorunda kalmıştır.
Ayrıca bknz;